Samskrita Vyakaranam

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/bahuvacanam: Difference between revisions

Page Discussion

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/bahuvacanam (view source)

Revision as of 20:28, 6 April 2024

402 bytes added ,  1 month ago
no edit summary
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
 
(11 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1:
{{DISPLAYTITLE:१५. बहुवचनम्}}
 
===<big>चित्रं दृष्ट्वा तस्य विवरणं पठन्तु |</big>===▼
 
▲===<big>चित्रं दृष्ट्वा तस्य विवरणं पठन्तुपठतु |</big>===
 
 
[[File:L15_Photo1.png|border|383x383px]]
Line 6 ⟶ 9:
 
 
<big>तत्रचित्रे</big> <big>बालकाः सन्ति | पुष्पाणि सन्ति | कुक्कुराः सन्ति | छात्राः सन्ति | नदी अस्ति | सूर्यः अस्ति | आकाशः अस्ति | पर्वताः सन्ति | तृणानि सन्ति |</big>
 
 
==== <big>'''उपरि दत्तानां पदानां रूपाणि''' –</big>====
 
 
{| class="wikitable"
Line 31 ⟶ 37:
|'''<big>पुस्तकानि</big>'''
|}
 
 
{| class="wikitable"
| colspan="3" |'''<big><nowiki>“तद्” शब्दस्य त्रिषु लिङ्गेषु प्रथमाविभक्तौ रूपाणि |</nowiki></big>'''
Line 50 ⟶ 58:
|'''<big>तानि  </big>'''
|}
 
 
{| class="wikitable"
| colspan="3" |'''<big><nowiki>“एतद्” शब्दस्य त्रिषु लिङ्गेषु प्रथमाविभक्तौ रूपाणि |</nowiki></big>'''
Line 69 ⟶ 79:
|'''<big>एतानि  </big>'''
|}
 
 
{| class="wikitable"
| colspan="3" |'''<big><nowiki>“किम्” शब्दस्य त्रिषु लिङ्गेषु प्रथमाविभक्तौ रुपाणि |</nowiki></big>'''
Line 90 ⟶ 102:
 
 
====<big>अकारान्तपुंलिङ्गशब्दानाम् एकवचनस्य बहुवचनस्य च प्रयोगान् जानीतजानातु |</big>====
 
 
{| class="wikitable"
![[File:L15 Photo3.png|center|frameless]]
Line 96 ⟶ 110:
|}
 
 
====''' <big>आकारान्तस्त्रीलिङ्गशब्दानाम् एकवचनस्य बहुवचनस्य च प्रयोगान् जानीतजानातु |</big> '''====
 
 
{| class="wikitable"
![[File:L15 Photo5.png|center|frameless]]
Line 102 ⟶ 119:
|}
 
 
====''' <big>ईकारान्तस्त्रीलिङ्गानाम् एकवचनस्य बहुवचनस्य च प्रयोगान् जानीतजानातु |</big> '''====
 
 
{| class="wikitable"
![[File:L15 Photo7.png|center|frameless]]
Line 108 ⟶ 128:
|}
 
 
====''' <big>अकारान्तनपुंसकलिङ्गशब्दानाम् एकवचनस्य बहुवचनस्य च प्रयोगान् जानीतजानातु |</big> ''' ====
 
 
{| class="wikitable"
![[File:L15 Photo9.png|center|frameless]]
Line 116 ⟶ 139:
 
==='''१. रिक्तेषु स्थलेषु बहुवचनरूपाणि लिखतु |'''  ===
 
 
====<big>अकारान्ताः पुंलिङ्गशब्दाः</big> ====
 
 
{| class="wikitable"
|'''<big>एकवचनम्  </big>'''
Line 147 ⟶ 173:
|'''<big>Churning Stick</big>'''
|-
|'''<big>करन्डकःकरण्ड्कः  </big>'''
|
|'''<big>Basket</big>'''
Line 166 ⟶ 192:
 
====<big>आकारान्ताः स्त्रीलिङ्गशब्दाः  </big>====
 
 
{| class="wikitable"
|'''<big>एकवचनम्  </big>'''
Line 211 ⟶ 239:
|'''<big>Student (Female)</big>'''
|}
 
 
===='''<big>ईकारान्ताः स्त्रीलिङ्गशब्दाः</big>''' ====
 
 
{| class="wikitable"
| '''<big>एकवचनम्  </big>'''
Line 226 ⟶ 257:
|'''<big>Scissor</big>'''
|-
|'''<big>आकाशवणीआकाशवाणी  </big>'''
|
|'''<big>Radio</big>'''
Line 261 ⟶ 292:
 
===='''<big>अकारान्ताः नपुंसकलिङ्गशब्दाः</big>'''====
 
 
{| class="wikitable"
|'''<big>एकवचनम्  </big>'''
Line 283 ⟶ 316:
|'''<big>Car</big>'''
|-
|'''<big>चाक्रम्चक्रम्  </big>'''
|
|'''<big>Wheel</big>'''
Line 309 ⟶ 342:
 
 
===<big>२. उदाहरणं दृष्ट्वा अकारान्त- पुंलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –पूरयतु</big>===
 
 
<big>'''१. एषः क्लेशः |   एते क्लेशाः | Difficulty'''</big>
 
<big>२. एषः संशयः | __ _________ | Doubt</big>
 
<big>३. ___ व्याधः | ___ _________ | Hunter</big>
 
<big>४. ___ खगः | ___ _________ | Bird</big>
 
<big>५. ___ विहगः | ___ _________ | Bird</big>
 
<big>६. ___ तडागः | ___ _________ | Lake</big>
 
<big>७. ___ पिञ्जः | ___ _________ | Switch</big>
 
<big>८. ___ शौचालयः | ___ _________ | Toilet</big>
 
<big>९. ___ कटः | ___ _________ | Mat/Carpet</big>
 
<big>१०. ___ देशः ___ _________ | Nation</big>
 
<big>११. --- सः लेखः | ते लेखाः |  Article</big>
 
<big>१२. ___ मन्थानः | ___ _________ | Churning Stick</big>
 
<big>१३. ___ दण्डः | ___ _________ | Stick</big>
 
<big>१४. ___ शिष्यः | ___ _________ | Student  </big>
 
<big>१५. ___ सरोवरः | ___ _________ | Lake</big>
 
<big>१६. ___ केशः | ___ _________ | Hair</big>
 
<big>१७. ___ आसन्दः | ___ _________ | Chair</big>
 
<big>१८. ___ क्षणः | ___ _________ | Occasion</big>
 
<big>१९. ___ पिकः | ___ _________ | Cuckoo</big>
 
<big>२०. ___ धनिकः | _________ | Rich Man</big>
 
 
===<big>३. उदाहरणं दृष्ट्वा आकारान्त- स्त्रीलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –पूरयतु</big>===▼
 
 
▲===<big>३. उदाहरणं दृष्ट्वा आकारान्त- स्त्रीलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –</big>===
<big>'''१.  एषा स्नुषा | एताः स्नुषाः | Daughter-in-law'''</big>
 
<big>२. ___ नलिका ।    __ _________ | Pipe/Tube</big>
 
<big>३. ___ शर्करा | ___ _________ | Sugar</big>
 
<big>४. ___ छुरिका | ___ _________ | Knife</big>
 
<big>५. ___ स्थालिका | ___ _________ | Plate</big>
 
<big>६. ___ पाचिका | ___ _________ | Cook (Female)</big>
 
<big>७. ___ तुला | __ _________ | Balance</big>
 
<big>८. ___ नौका | ___ _________ | Boat</big>
 
<big>९. ___ निशा | ___ _________ | Night</big>
 
<big>१०. ---___ सा गोशाला | ताः गोशालाः | Cow-shed</big>
 
<big>११. ___ सञ्चिका | ___ _________ | FileComputer file</big>
 
<big>१२. ___ पाकशाला | ___ _________ | Kitchen</big>
 
<big>१३. ___ पीठिका | ___ _________ | Table</big>
 
<big>१४. ___ पत्रिका | ___ _________ | Magazine</big>
 
<big>१५. ___ धाविका | ___ _________ | Runner (Female)</big>
 
<big>१६. ___ निधानिका | __ _________ | Shelf</big>
 
<big>१७. ___ परिचारिका | ___ _________ | Maid-servant</big>
 
<big>१८. ___ पाञ्चालिका | ___ _________ | Doll</big>
 
<big>१९. ___ भाषा | ___ _________ | Language</big>
 
<big>२०. ___ मरीचिका | ___ _________ | Chilly</big>
 
 
===<big>४. उदाहरणं दृष्ट्वा ईकारान्त- स्त्रीलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –पूरयतु</big>===
<big>१. एषा अङ्कनी | एताः अङ्कन्यः | Pencil</big> ▼
 
<big>२. ___ पितामही | ___ _ _ |   Grandmother (Paternal)</big>
 
▲<big>१. एषा अङ्कनी | एताः अङ्कन्यः | Pencil</big>
<big>३. ___ पत्रसूची | ___ _________ | Paper Clip</big> ▼
 
<big>४२. ___ नर्तकीपितामही | ___ __________ _ | Dancer Grandmother (FemalePaternal)</big>
 
<big>५३. ___ सम्मार्जनीपत्रसूची | ___ _________ | Broom Paper Clip</big>
 
<big>६४. ___ वेल्लनीनर्तकी | ___ _________ | Rolling PinDancer (Female)</big>
 
<big>७५. ___ सूचीसम्मार्जनी | ___ _________ | Needle Broom</big>
 
<big>८६. ___ मयूरीवेल्लनी | ___ _________ | Peacock Rolling Pin</big>
 
<big>९७. ___ जननीसूची | ___ _________ | Mother Needle</big>
 
<big>१५८. ___ पनसम्मयूरी | ___ _________ | Jack-fruitPeacock</big> ▼
<big>१०. ___ सा अवसर्पिणी | ताः अवसर्पिण्यः | Slide</big> ▼
 
<big>११९. ___ चालनीजननी | ___ _________ | Filter/Sieve Mother</big>
 
▲<big>१०. ___ सा अवसर्पिणी | ताः अवसर्पिण्यः | | Slide</big>
<big>१२. ___ जलकूपी | ___ _________ | Water Bottle</big> ▼
 
<big>१३११. ___ दूरवाणीचालनी | ___ _________ | Telephone Filter/Sieve</big>
 
<big>१४१२. ___ द्विचक्रीजलकूपी | ___ _________ | Two-Wheeler Water Bottle</big>
 
<big>१५१३. ___ धरणीदूरवाणी | ___ _________ | Earth Telephone</big>
 
<big>१६१४. ___ भगिनीद्विचक्री | ___ _________ | Sister Two-Wheeler</big>
 
<big>१७१५. ___ मषीधरणी | ___ _________ | Ink Earth</big>
 
<big>१८१६. ___ युवतीभगिनी | ___ _________ | Maiden Sister</big>
 
<big>१९१७. ___ वर्णलेखनीमषी | ___ _________ | Sketch PenInk</big>
 
<big>२०१८. ___ हस्तघटीयुवती | ___ _________ | Wristwatch Maiden</big>
 
<big>१९. ___ नाटकम्वर्णलेखनी | ___ _________ | DramaSketch Pen</big> ▼
 
<big>२०.  ___ पात्रम्हस्तघटी | ___ _________ | VesselWristwatch</big> ▼
 
 
=== <big>५. उदाहरणं दृष्ट्वा अकारान्त- नपुंसकलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –पूरयतु</big>===▼
 
 
<big>१. एतत् आर्द्रम् |     एतानि आर्द्राणि | Ginger</big> ▼
 
▲<big>१२२. ___ जलकूपीआलुकम् | ___ _________ | Water BottlePotato</big>
 
▲<big>३. ___ पत्रसूचीउदरम् | ___ _________ | Paper ClipStomach</big>
 
<big>१८४. ___ फेनकम्ओदनम् | ___ _________ | SoapCooked Rice  </big> ▼
 
<big>१७५. ___ त्रिशूलम्कङ्कणम् | ___ _________ | TridentBangle</big> ▼
 
<big>६. ___ कृष्णफलकम् |___ _________ | Blackboard</big>
 
<big>१६७. ___ पयोहिमम्घृतम् | _____ _________ | Ice CreamGhee</big> ▼
▲=== <big>५. उदाहरणं दृष्ट्वा अकारान्त- नपुंसकलिङ्गरूपाणि रिक्तस्थानेषु पूरयन्तु –</big>===
▲<big>१. एतत् आर्द्रम् |     एतानि आर्द्राणि | Ginger</big>
 
<big>२८. ___ आलुकम्चन्दनम् | ___ _________ | Potato Sandalwood</big>
 
<big>३९. ___ उदरम्चूर्णं | ___ _________ | Stomach Powder</big>
 
<big>४१०. ___ ओदनम्तत् | ___ _________दलम् | Cooked Riceतानि दलानि  | Petal</big>
 
<big>५११. ___ कङ्कणम्दुग्धम् | ___ _________ | Bangle Milk</big>
 
<big>६१२. ___ कृष्णफलकम्नक्षत्रम् | ___ _________ |   BlackboardStar</big>
 
<big>७१३. ___ घृतम्नगरम् | ___ _________ | GheeCity</big>
 
<big>८१४. ___ चन्दनम्नयनम् | ___ _________ |   SandalwoodEye</big>
 
<big>९१५. ___ चूर्णंपनसम् | ___ _________ | Powder Jack-fruit</big>
 
<big>१०१६. ---___ तत् दलम्पयोहिमम् | तानि__ दलानि _________ | PetalIce Cream</big>
 
<big>१११७. ___ दुग्धम्त्रिशूलम् | ___ _________ | MilkTrident</big>
 
<big>१२१८. ___ नक्षत्रम्फेनकम् | ___ _________ | StarSoap</big>
 
<big>१३१९. ___ नगरम्नाटकम् | ___ _________ | CityDrama</big>
 
<big>१४२०.  ___ नयनम्पात्रम् | ___ _________ | EyeVessel</big>
 
▲<big>१५. ___ पनसम् | ___ _________ | Jack-fruit</big>
 
▲<big>१६. ___ पयोहिमम् | __ _________ | Ice Cream</big>
 
'''<big>[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/1/10/Lesson_15_corrected.pdf बहुवचनम् PDF]</big>'''
▲<big>१७. ___ त्रिशूलम् | ___ _________ | Trident</big>
 
[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/015%20-%20Bahuvachanam.ppsx '''<big>बहुवचनम् PPTX with audio</big>''']
▲<big>१८. ___ फेनकम् | ___ _________ | Soap</big>
 
[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/015%20-%20Bahuvachanam%20NA.ppsx '''<big>बहुवचनम् PPTX without audio</big>''']
▲<big>१९. ___ नाटकम् | ___ _________ | Drama</big>
 
'''PAGE 15'''
▲<big>२०.  ___ पात्रम् | ___ _________ | Vessel</big>
Shobha Chillal
deletepagepermission, page_and_link_managers, teachers
1,046

edits

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/Special:MobileDiff/20059...23614"