6---sArvadhAtukaprakaraNam-anadantam-aGgam/17---rudhAdigaNaH: Difference between revisions

 

<big>शिष्लृ → शिष्‌ (परस्मैपदी, विशेषणे)</big>

 

<big>शिष्‌ + श्नम्‌ → '''मिदचोऽन्त्यात्परः''' (१.१.४७) → शिनष्‌</big>

 

<big>a. तिङ्‌प्रत्यय-निमित्तकम्‌ अङ्गकार्यम्‌</big>

 

<big>पित्सु = अङ्गकार्यं नास्ति | शिनष्‌ + ति → सन्धिकार्यम्‌ → शिनष्टि | शिनष्‌ + आनि → शिनषाणि |</big>

 

<big>अपित्सु = '''श्नसोरल्लोपः''' इत्यनेन श्नम्‌ इत्यस्य अकारस्य लोपः | शिनष्‌ + तः → शिन्ष्‌ + तः → सन्धिकार्यम्‌ → शिंष्टः</big>

 

<big>b. सन्धिकार्यम्‌</big>

 

 

<big>शिंष्‌ + अन्ति → किमर्थं णत्वं न भवति इति चेत्‌, अस्य प्रक्रियायां '''नश्चापदान्तस्य झलि''' (८.३.२४), '''अनुस्वारस्य ययि परसवर्णः''' (८.४.५८) इत्यनयोः कार्यम्‌ अत्रापि भवति | यथा रुन्ध्‌-धातोः प्रसङ्गे, तथा | अत्र 'अन्ति' इत्यस्मिन्‌ अपदान्तस्य नकारस्य अनुस्वारादेशः तु भवत्येव |</big>

 

<big>'''ष्टुना ष्टुः''' (८.४.४१) = दन्त्यसकारस्य तवर्गीयवर्णस्य च स्थाने मूर्धन्यषकारादेशः टवर्गीयवर्णादेशश्च भवतः, मूर्धन्यषकार-टवर्गीयवर्णयोः योजनेन |</big>