page_and_link_managers, Administrators
5,097
edits
VNatarajan (talk | contribs) (Copied text and links from Google Sites) |
No edit summary |
||
(19 intermediate revisions by 5 users not shown) | |||
Line 1:
{{DISPLAYTITLE:05 - अङ्गस्य सिद्ध-तिङ्प्रत्ययानां च संयोजनम्}}
<big>ध्वनिमुद्रणानि -</big>▼
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
▲!<big>ध्वनिमुद्रणानि -</big>
|-
|<big>'''2016 वर्गः'''</big>▼
|-
|<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/52_angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam_2016-11-09.mp3 angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-1_2016-11-09]</big>▼
|-
|<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/53_angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-2_2016-11-16.mp3 angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-2_2016-11-16]
|-
|<big>'''2015 वर्गः'''</big>▼
|-
|<big>१) [https://archive.org/download/Samskrita-Vyakaranam-2014_Paniniiya-Study-I/26_adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--1_2015-05-12.mp3 adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--1_2015-05-12]</big>▼
|-
|<big>२) [https://archive.org/download/Samskrita-Vyakaranam-2014_Paniniiya-Study-I/27_adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--2_2015-05-19.mp3 adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--2_2015-05-19]</big>▼
|}
▲<big>2016 वर्गः</big>
▲<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/52_angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam_2016-11-09.mp3 angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-1_2016-11-09]</big>
▲<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/53_angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-2_2016-11-16.mp3 angasya-ca-siddha-tingpratyayAnAM-ca-saMyojanam-2_2016-11-16] </big>
▲<big>2015 वर्गः</big>
▲<big>१) [https://archive.org/download/Samskrita-Vyakaranam-2014_Paniniiya-Study-I/26_adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--1_2015-05-12.mp3 adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--1_2015-05-12]</big>
▲<big>२) [https://archive.org/download/Samskrita-Vyakaranam-2014_Paniniiya-Study-I/27_adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--2_2015-05-19.mp3 adantAnga-tingpratyayayoH_sanyojanam--2_2015-05-19]</big>
Line 28 ⟶ 32:
<big>'''अतो गुणे''' (६.१.
'''<big>अमि पूर्वः</big>''' <big>( ६.१.१०७)</big>
<big>'''अदेङ् गुणः''' (१.१.२)</big>
Line 34 ⟶ 40:
<big>'''अतो दीर्घो यञि''' (७.३.१०१)</big>
<big>'''वृद्धिरेचि''' (६.१.
<big>'''लुङ्लङ्लृङ्क्ष्वडुदात्तः''' (६.४.७१)</big>
Line 46 ⟶ 52:
<big>'''आडजादीनाम्''' (६.४.७२)</big>
<big>'''आटश्च''' (६.१.
Line 94 ⟶ 100:
<big>'''अतो गुणे''' (६.१.
Line 100 ⟶ 106:
<big>'''वृद्धिरेचि''' (६.१.
<big>'''अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
Line 127 ⟶ 133:
<big>पठ + ताम् = पठताम्</big>
<big>पठ + अन्तु = पठन्तु ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>पठ + ० = पठ</big>
Line 135 ⟶ 141:
<big>पठ + त = पठत</big>
<big>पठ + आनि = पठानि ''' अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
<big>पठ + आव = पठाव ''' अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
<big>पठ + आम = पठाम ''' अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
Line 162 ⟶ 168:
<big>अपठ + ताम् = अपठताम्</big>
<big>अपठ + अन् = अपठन् ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>अपठ + स् = अपठः ''' ससजुषोरुः''' इत्यनेन स्-स्थाने रु, '''खरवसानयोर्विसर्जनीयः''' इत्यनेन रु-स्थाने विसर्गः</big>
Line 170 ⟶ 176:
<big>अपठ + त = अपठत</big>
<big>अपठ + अम् = अपठम् '''
<big>अपठ + व = अपठाव ''' अतो दीर्घो यञि''' (७.३.१०१)</big>
Line 178 ⟶ 184:
<big>'''लुङ्लङ्लृङ्क्ष्वडुदात्तः''' (६.४.७१) = लुङ् लङ् लृङ् च परं चेत्, धातुरूपि-अङ्गस्य अट्-आगमो भवति; स च अडागमः उदात्त-संज्ञकः | '''आद्यन्तौ टकितौ''' (१.१.४६) इत्यनेन अङ्गात् प्राक् आयाति | लुङ् च लङ् च लृङ् च तेषामितरेतरद्वन्द्वः लुङ्लङ्लृङः, तेषु लुङ्लङ्लृङ्क्षु | लुङ्लङ्लृङ्क्षु सप्तम्यन्तम्, अट् प्रथमान्तम्, उदात्तः प्रथमान्तं, त्रिपदमिदं सूत्रम् | '''अङ्गस्य''' (६.४.१) इत्यस्य अधिकारः | अनुवृत्ति-सहितसूत्रम्— '''अङ्गस्य अट् उदात्तः''' '''लुङ्लङ्लृङ्क्षु''' |</big>
<big>'''अमि पूर्वः''' (६.१.१०५) = अकः अम्यचि परतः पूर्वरूपमेकादेशः स्यात् | अमि विद्यमानो योऽच् तस्मिन् परे इत्यर्थः | अमि सप्तम्यन्तं, पूर्वः प्रथमान्तं, द्विपदमिदं सूत्रम् | '''अकः सवर्णे दीर्घः''' ( ६.१.९९) इत्यस्मात् सूत्रात् '''अकः''' इत्यस्य अनुवृत्तिः | '''एकः पूर्वपरयोः''' (६.१.८३), '''संहितायाम्''' (६.१.७१) इत्यनयोः अधिकारः | '''इको यणचि''' ( ६.१.७६) इत्यस्मात् सूत्रात् अचि इत्यस्य अनुवृत्तिः | '''यस्मिन् विधिस्तदादावल्ग्रहणे''' (१.१.७२, वार्तिकम् २९) इत्यनेन अचि अमि इत्युक्तौ अजादौ अमि इत्यर्थः | अनुवृत्ति सहितसूत्रम् — '''अकः अचि अमि पूर्वपरयोः एकः पूर्वः संहितायाम् |'''</big>
Line 221 ⟶ 232:
<big>'''आद्गुणः''' (६.१.
Line 248 ⟶ 259:
<big>एध + इते = एधेते ''' आद्गुणः''' (६.१.८७)</big>
<big>एध + अन्ते = एधन्ते ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>एध + से = एधसे</big>
Line 256 ⟶ 267:
<big>एध + ध्वे = एधध्वे</big>
<big>एध + ए = एधे ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>एध + वहे = एधावहे ''' अतो दीर्घो यञि''' (७.३.१०१)</big>
Line 281 ⟶ 292:
<big>एध + इताम् = एधेताम् ''' आद्गुणः''' (६.१.८७)</big>
<big>एध + अन्ताम् = एधन्ताम् ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>एध + स्व = एधस्व</big>
Line 289 ⟶ 300:
<big>एध + ध्वम् = एधध्वम्</big>
<big>एध + ऐ = एधै ''' वृद्धिरेचि''' (६.१.
<big>एध + आवहै = एधावहै ''' अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
<big>एध + आमहै = एधामहै ''' अकः सवर्णे दीर्घः''' (६.१.
Line 308 ⟶ 319:
<big>आ + एध = ऐध इति अङ्गम् '''आडजादीनाम्''' (६.४.७२), '''आटश्च''' (६.१.
Line 317 ⟶ 328:
<big>ऐध + इताम् = ऐधेताम् ''' आद्गुणः''' (६.१.८७)</big>
<big>ऐध + अन्त = ऐधन्त ''' अतो गुणे''' (६.१.
<big>ऐध + थाः = ऐधथाः</big>
Line 335 ⟶ 346:
<big>'''आटश्च''' (६.१.
<big>धेयं यत् उपरितने उदाहरणे एध्-धातोः आदौ एकारः अस्ति अतः आ + ए → ऐ इति वृद्धिः तु भवति एव | परन्तु धातुः इकारादिः उकारादिः वा चेत्, आ + इ / आ + उ → गुणः भवति स्म | एतदर्थम् '''आटश्च''' (६.१.
Line 381 ⟶ 392:
<big>Swarup - April 2013 (Updated May 2015)</big>
[https://
|