Samskrita Vyakaranam

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/katham-kimartham: Difference between revisions

Page Discussion

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/katham-kimartham (view source)

Revision as of 01:22, 22 April 2024

1,108 bytes added ,  25 days ago
no edit summary
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
(17 intermediate revisions by 5 users not shown)
Line 1:
{{DISPLAYTITLE:२५. कथम् ?; किमर्थम् ?}}
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|<big>Home</big>]]''']]
कथम् ?; किमर्थम्  ?
<big>'''कथम्?'''</big>
 
== <big>'''कथम्?'''</big> ==
<big>कथम् इति सप्तककारेषु एकः प्रश्नवाचकशब्दः अस्ति।</big>
 
=== <big>'''कथम् इति सप्तककारेषु एकः प्रश्नवाचकशब्दः अस्ति ।'''</big> ===
<big>सप्त ककाराः = किम् (What?), कुत्र (Where?), कति (How many), कदा (When?), कुतः (From where?), कथम् (How?), किमर्थम् (Why or for what?) ।</big>
 
<big>कथम् इति प्रश्नस्य उत्तराणि ---</big>
{| class="wikitable"
|<big>सम्यक्</big>
|<big>समीचिनम्</big>
|-
|<big>उत्तमम्</big>
|<big>सुन्दरं</big>
|}
 
<big>ध्यानेन पठन्तु ---</big>
 
<big>सप्त ककाराः = किम् (What?), कुत्र (Where?), कति (How many), कदा (When?), कुतः (From where?), '''<u>कथम्</u>''' (How?), '''<u>किमर्थम्</u>''' (Why or for what?) ।</big>
<big>प्रश्नः उत्तरम्।</big>
 
==== <big>'''कथम् इति प्रश्नस्य उत्तराणि ---'''</big> ====
<big>नाटकं कथम् अस्ति? नाटकम् अत्युत्तमम् अस्ति।</big>
{| class="wikitable"
|<big>सम्यक्</big>
|<big>समीचीनम्</big>
|<big>उत्तमम्</big>
|<big>सुन्दरम्</big>
|}
 
<big>गायकः कथं गायति? गायकः सम्यक् गायति।</big>
 
==== <big>'''ध्यानेन पठन्तु ---'''</big> ====
<big>कूर्मः कथं चलति ? कूर्मः मन्दं चलति।</big>
{| class="wikitable"
|+
!<big>'''प्रश्नः'''</big>
!<big>'''उत्तरम्'''</big>
|-
|<big>नाटकं कथम् अस्ति ?</big>
| <big>नाटकम् अत्युत्तमम् अस्ति।</big>
|-
|<big>गायकः कथं गायति ?</big>
| <big>गायकः सम्यक् गायति।</big>
|-
|<big>कूर्मः कथं चलति ?</big>
|<big>कूर्मः मन्दं चलति।</big>
|-
|<big>विमानं कथं गच्छति ?</big>
|<big>विमानं शीघ्रं गच्छति।</big>
|-
|<big>नृत्यं कथम् अस्ति ?</big>
|<big>नृत्यं सुन्दरम् अस्ति।</big>
|-
|<big>चित्रं कथम् अस्ति ?</big>
|<big>चित्रं सुन्दरम् अस्ति।</big>
|-
|<big>सरोवरं कथम् अस्ति ?</big>
|<big>सरोवरं बहु विस्तृतम् अस्ति।</big>
|-
|<big>मृगः कथं धावति ?</big>
|<big>मृगः शीघ्रं धावति।</big>
|-
|<big>सिंहः कथं गर्जति ?</big>
|<big>सिंहः उच्चैः गर्जति।</big>
|}
 
==== <big> </big> ====
<big>विमानं कथं गच्छति? विमानं शीघ्रं गच्छति।</big>
==== <big>'''अभ्यासः'''</big>  <big> </big> ====
<big>'''१. उदाहरणम् अनुसृत्य एतेषां प्रश्नानाम् उत्तराणि  लिखतु'''     </big>
 
<big>नृत्यं कथम् अस्ति? नृत्यं सुन्दरम् अस्ति।</big>
 
<big>चित्रं कथम् अस्ति? चित्रं सुन्दरम् अस्ति।</big>
 
<big>सरोवरं कथम् अस्ति? सरोवरं बहु विस्तृतम् अस्ति।</big>
 
<big>मृगः कथं धावति? मृगः शीघ्रं धावति।</big>
 
<big>सिंहः कथं गर्जति? सिंहः उच्चैः गर्जति।</big>
 
 
<big>'''अभ्यासः'''   </big>
 
<big>'''१. उदाहरणमनुसृत्यं एतेषां प्रश्नानाम् उत्तराणि  लिखतु'''     </big>
 
<big>'''यथा ---'''</big>
 
<big>'''आरोग्यम्आरोग्यं कथं अस्ति?    आरोग्यम्  आरोग्यं सम्यक्  अस्ति   |'''</big>
 
<big>बालकः   कथं   धावति?                   -------------------  |</big>
 
<big>वातावरणम्वातावरणं   कथंकथम् अस्ति ?               --------------------  |</big>
 
<big>एतत् वस्त्रं   कथंकथम् अस्ति ?                 --------------------  |</big>
 
<big>भीमसेनजोसी भीमसेनजोशी कथं  गायति ?            --------------------  |</big>
 
<big>तेन्दुलकरतेन्दुलकरः कथं क्रीडति ?     ---------------------  |   </big>
 
<big>भोजनं कथम् अस्ति? --------------------  |</big>
 
<big>आरोग्यम्भवती कथम् अस्ति ?    -------------------  |</big>
 
<big>एतत् चलचित्रम्चलचित्रं कथम् अस्ति ?            -------------------  |</big>
 
<big>वातावरणम्वातावरणं  कथम् अस्ति ?                -------------------- |</big>
 
<big>तत् पुस्तकं कथम् अस्ति ?                  ------------------- |</big>
Line 79 ⟶ 92:
<big>चोरः कथं धावति? -------------------  |</big>
 
 
<big>'''२. उदाहरणमनुसृत्य एतेषां उत्तराणां प्रश्नान् लिखतुु ---'''</big>
 
==== <big>'''२. उदाहरणमनुसृत्य एतेषाम् उत्तराणां प्रश्नान् लिखतु'''</big> ====
 
<big>'''यथा ---'''</big>
 
<big>'''मन्दिरम्मन्दिरं सुन्दरम् अस्ति।अस्ति । मन्दिरं कथम् अस्ति।अस्ति ?'''</big>
 
<big>मोदकंमोदकम् उत्तमम् अस्ति।अस्ति । ------------------- |</big>
 
<big>शिशु: उच्चैः रोदिति।रोदिति । ------------------- |</big>
 
<big>माता शीघ्रं कार्यम्कार्यं करोति।करोति । ------------------- |</big>
 
<big>भवतिभवती शनैः वदति।वदति । ------------------- |</big>
 
<big>अश्वः शीघ्रं धावति ------------------- |</big>
 
<big>लोकयानं मन्दं गच्छति।गच्छति । ------------------- |</big>
 
<big>कारयानं शीघ्रं गच्छति।गच्छति । ------------------- |</big>
 
<big>रमेशः उच्चैः हसति।हसति । ------------------- |</big>
 
<big>छात्रः मन्दं लिखति।लिखति । ------------------- |</big>
 
<big>वातावरणं सुन्दरम् अस्ति।अस्ति । ------------------- |</big>
 
<big>शाटिका उत्ततम् अस्ति।अस्ति । ------------------- |</big>
 
<big>माला सम्यक् धावति। ------------------- | </big> 
 
<big><br /></big>
 
== <big>'''किमर्थम्?'''</big> ==
<big>किमर्थम्  इति सप्तककारेषु एकः प्रश्नवाचकशब्दः अस्ति ।  </big>
 
 
 
<big>सप्त ककाराः = '''किम्''' (What?), '''कुत्र''' (Where?), '''कति''' (How many), '''कदा''' (When?), '''कुतः''' (From where?), '''कथम्''' (How?), '''किमर्थम्''' (Why or for what?) ।</big>
<big>'''किमर्थम्  ?'''</big>
 
==== <big>'''किमर्थम्  इति सप्तककारेषुप्रश्नवाचक-शब्दस्य एकःउत्तरं प्रश्नवाचकशब्दःक्रियायाः अस्ति।कारणं  भवति।'''</big> ====
<big>यथा ---</big>
 
{| class="wikitable"
<big>सप्त ककाराः = किम् (What?), कुत्र (Where?), कति (How many), कदा (When?), कुतः (From where?), कथम् (How?), किमर्थम् (Why or for what?) ।</big>
|+
 
!<big>'''प्रश्नः'''</big>
<big>किमर्थम् इति प्रश्नवाचकः शब्दः अस्ति। तस्य उत्तरं क्रियायाः कारणं भवति।</big>
! <big>'''उत्तरम्'''</big>
|-
|<big>शिष्यः किमर्थं गुरुकुले वसति?</big>
| <big>शिष्यः अध्ययनार्थं गुरुकुले वसति।</big>
|-
|<big>सः किमर्थं योगासनं करोति?</big>
|<big>सः आरोग्यार्थं योगासनं करोति।</big>
|-
|<big>माता मन्दिरं किमर्थं गच्छति ?</big>
| <big>माता मन्दिरं देवदर्शनार्थं गच्छति ।</big>
|-
|<big>रोहनः किमर्थं विदेशं गच्छति?</big>
| <big>रोहनः प्रवासार्थं विदेशं गच्छति।</big>
|-
|<big>धनिकः किमर्थं दानं करोति?</big>
| <big>धनिकः सन्तोषार्थं दानं करोति।</big>
|}
 
=== <big>यथा ---अभ्यासः</big> ===
<big>'''१. उदाहरणम् अनुसृत्य शब्दद्वयम् उपयुज्य प्रश्नम् उत्तरं च लिखतु ---'''</big>
 
<big>प्रश्नः उत्तरम्।</big>
 
<big>शिष्यः किमर्थं गुरुकुलं वसति? शिष्यं अध्ययनार्थं गुरुकुलं वसति।</big>
 
<big>सः किमर्थं योगासनं करोति? सः आरोग्यार्थं योगासनं करोति।</big>
 
<big>माता मन्दिरं किमर्थं गच्छति ? माता मन्दिरं देवदर्शनार्थं गच्छति ।</big>
 
<big>रोहनः किमर्थं विदेशं गच्छति? रोहनः प्रवासार्थं विदेशं गच्छति।</big>
 
<big>धनिकः किमर्थं दानं करोति? धनिकः सन्तोषार्थं दानं करोति।</big>
 
 
 
<big>'''अभ्यासः'''</big>
 
<big>'''१. उदाहरणम् अनुसृत्य शब्दद्वयं उपयुज्य प्रश्नम् उत्तरं च लिखतु ---'''</big>
 
<big>यथा –  </big>
{| class="wikitable"
|+
|'''<big>१. विद्यालयम् - पठनार्थम्</big>'''
|
|-
|<big>१. </big><big>प्र. – छात्रा किमर्थं विद्यालयं गच्छति</big> <big>?</big>
| <big>उ. -  छात्रा पठानार्थं विद्यालयं गच्छति।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''२. विदेशम् – प्रवासार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''३. पाकगृहम् – भोजनार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
|<big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''४. चिकित्सालयम् – औषधार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''५. उद्यानम् – विहारार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''६. ग्रन्थालयम् – पठानार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''७. मन्दिरम् – प्रसादार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''८. क्रीडाङ्गनम् – क्रीडनार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''९. कश्मीरम् – विहारार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|-
| colspan="2" |<big>'''१०. प्रदर्शिन्याम् -  चित्रदर्शनार्थम्'''</big>
|-
|<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------?</big>
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
|}
 
<big>'''१.  विद्यालयम् – पठनार्थम्'''</big>
 
<big>'''प्र. – छात्रा किमर्थं विद्यालयं गच्छति ? उ. -  छात्रा पठानार्थं विद्यालयं गच्छति।'''</big>
 
<big>२. विदेशम् – प्रवासार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>३. पाकगृहम् – भोजनार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>४. चिकित्सालयम् – औषधार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>५. उद्यानम् – विहारार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>६. ग्रन्थालयम् – पठानार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>७. मन्दिरम् – प्रसादार्थम्</big>
 
<big>'''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/0/0d/25-katham-kimartham.pdf कथम् , किमर्थम् PDF]'''</big>
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>'''[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/025%20-%20Katham%20Kimartham.ppsx कथम् , किमर्थम् PPTX with audio]'''</big>
<big>८. क्रीडाङ्गम् – क्रीडनार्थम्</big>
 
<big>'''[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/025%20-%20Katham%20Kimartham%20%20NA.ppsx कथम् , किमर्थम् PPTX without audio]'''</big>
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>९. कश्मीरम् – विहारार्थम्</big>
 
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
 
<big>१०. प्रदर्शन्याम् -  चित्रदर्शनार्थम्</big>
 
'''PAGE 25'''
<big>प्र. -  ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big>
Shobha Chillal
deletepagepermission, page_and_link_managers, teachers
1,040

edits

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/Special:MobileDiff/18497...23840"