Samskrita Vyakaranam

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/samayaH: Difference between revisions

Page Discussion

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/samayaH (view source)

Revision as of 20:33, 6 April 2024

1,714 bytes added ,  1 month ago
no edit summary
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
 
(29 intermediate revisions by 4 users not shown)
Line 1:
{{DISPLAYTITLE:== '''<big>समयः}}</big>''' ==
{{DISPLAYTITLE:१४. समयः}}
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']]
 
=== <big>'''ध्यानेन पठतु ---'''</big> ===
== '''<big>समयः</big>'''   ==
 
==== <big>ध्यानेन पठतु ---</big> ====
{| class="wikitable"
| [[File:Picture 1 - 0- ekavaadanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>एकवादनम्</big>
Line 12:
|[[File:Picture 1 - 1 - sapAdaekavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>सपादएकवादनम्सपादैकवादनम्</big>
|}
|[[File:Picture 1 - 2 - sArdhaekavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>सार्धएकवदनम्सार्धैकवादनम्</big>
|}
|[[File:Picture 1 - 3 - pAdonadvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>पादोनद्विवादनम्</big>
!<big>पादोनदद्विवादनम्</big>
|}
|-
|
| [[File:Picture 1 - dashonadvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|
|
|
|-
|[[File:Picture 1 - dashonadvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>दशोनद्विवादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 1 - paNYchanUnadvivaadanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
Line 34 ⟶ 39:
|}
 
| [[File:Picture 2 - 0 - dvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>द्विवादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 2 - paNYchAdhikadvivAdanam.png|left|frameless|199x199px]]
{| class="wikitable"
!<big>पञ्चाधिकद्विवादनम्</big>
|}
|-
|
| [[File:Picture 2 - dashAdhikadvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|
|
|
|-
|[[File:Picture 2 - dashAdhikadvivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
Line 50 ⟶ 60:
|}
 
| [[File:Picture 3 - viMshatyAdhikatrivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>विंशत्यधिकत्रिवादनम्</big>
!<big>विंशत्याधिकत्रिवादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 4 - 7 - paNYchaviMshatyadhikachaturvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>पञ्चविंशत्यधिकचतुर्वादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 5 - paNYchatriMshadadhikapaNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>पञ्चत्रिंशदधिकपञ्चवादनम्</big>
|}
|-
|
| [[File:Picture 6 - chatvAriMshadadhikaShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|
|
|
|-
|[[File:Picture 6 - chatvAriMshadadhikaShadvAdanam -Edit.png|left|frameless|199x199px]]
{| class="wikitable"
!<big>चत्वारिंशदधिकषड्‍वादनम्</big>
Line 71 ⟶ 86:
!<big>अष्टवादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 1 - paNYchaciMshatyadhikaekavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>पञ्चविंशत्यधिक-एकवादनम्</big>
|}
| [[File:Picture 10 - pAdona-ekAdashavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>पादोन-एकादशवादनम्</big>
|}
|}
[[File:Time - samayaH transliteration for numbers.jpg|frameless|523x523px|center]]
 
==== <big>संस्कृत-भाषायां समयं कथं वदनीयम् ? अस्य विषये साहाय्यरुपेण सूचनानि चित्राणि च दर्शितानि सन्ति अधोभागे।</big> ====
 
# <big>First part is to indicate the minutes (Outer ring)</big>
# <big>And the second part is the hours (Inner ring)</big>
# <big>अधिक means over. ie: '''विंशति-अधिक''' will be 20 minutes over.</big>
# <big>ऊन means before  ie: '''दश-ऊन''' will be 10 minutes before.</big>
 
<big>उदाहरणम् -</big>
<big>समयम् अक्षरैः पठतु---</big>
 
<big>'''7:40''' will be 40 minutes over 7:00 o'clock. '''चत्वारिंशत्-अधिक-सप्तवादनम्''' अथवा '''विंशति-ऊन-अष्टवादनम्''' - (20 minutes before 8 o’clock)</big>
<big>७:१५ [7:15] =  सपादसप्तवादनम्</big>
{| class="wikitable"
|+
![[File:Clock-Tattfoo.jpg|500x500px|left|frameless]]
|-
![[File:Clock-Examples1.jpg|left|frameless|500x500px]]
|-
![[File:Clock-Examples2.jpg|left|frameless|500x500px]]
|}
 
<big>८:३० [8:30] =   सार्ध-अष्टवादनम्</big>
 
===<big>'''<u>समयम् उच्चैः पठतु</u>'''</big>===
<big>९:४५ [9:45] =  पादोन-दशवादनम्  </big>
{| class="wikitable"
 
|+
<big>१०:१० [10:10] = दशाधिक-दशवादनम्</big>
!<big>समयः अङ्कैः</big>
 
!<big>समयः अक्षरैः</big>
<big>११:४५ [11:45] =  पादोनद्वादशवदनम्</big>
|-
 
|<big>७:१५ [7:15]</big>
<big>३:५० [3:50] =  दशोन-चतुर्वादनम्</big>
|<big>सपादसप्तवादनम्</big>
 
|-
<big>४:०५ [4:05] = पञ्चाधिक – चतुर्वादनम्</big>
|<big>८:३० [8:30]</big>
 
|<big> सार्ध-अष्टवादनम्</big>
<big>अवधेयम् ---</big>
|-
 
|<big>९:४५ [9:45]</big>
<big>१:०० = एकवादनम् २:०० = द्विवादनम्</big>
|<big> पादोन-दशवादनम्</big>
 
|-
<big>३:०० = त्रिवादनम् ४:०० = चतुर्वादनम्</big>
|<big>१०:१० [10:10]</big>
 
|<big>दशाधिक-दशवादनम्</big>
<big>५:०० = पञ्चवादनम् ६:०० = षड्‌वादनम्</big>
|-
|<big>११:४५ [11:45]</big>
|<big>पादोनद्वादशवदनम्</big>
|-
|<big>३:५० [3:50]</big>
|<big>दशोन-चतुर्वादनम्</big>
|-
|<big>४:०५ [4:05]</big>
|<big>पञ्चाधिक – चतुर्वादनम्</big>
|}
===<big>'''अवधेयम् ---'''</big>===
{| class="wikitable"
|+
|<big>१:०० = एकवादनम्</big>
|
|<big>२:०० = द्विवादनम्</big>
|-
|<big>३:०० = त्रिवादनम्</big>
|
|<big>४:०० = चतुर्वादनम्</big>
|-
|<big>५:०० = पञ्चवादनम्</big>
|
|<big>६:०० = षड्‌वादनम्</big>
|-
|<big>७:०० = सप्तवादनम्</big>
|
|<big>८:०० = अष्टवादनम्</big>
|-
|<big>९:०० = नववादनम्</big>
|
|<big>१०:०० = दशवादनम्</big>
|-
|<big>११:०० = एकादशवादनम्</big>
|
|<big>१२:०० = द्वादशवादनम्</big>
|}
 
<big>७:०० = सप्तवादनम् ८:०० = अष्टवादनम्</big>
 
===<big>'''समयः - अभ्यासः'''</big>===
<big>९:०० = नववादनम् १०:०० = दशवादनम्</big>
 
====<big>'''चित्रं दृष्ट्वा अक्षरैः समयं लिखतु'''</big>====
<big>११:०० = एकादशवादनम् १२:०० = द्वादशवादनम्</big>
 
==== <big>समयः अभ्यासः</big> ====
# <big>चित्रम् दृष्ट्वा समयम् अक्षरैः लिखतु ---</big>
 
{| class="wikitable"
|+
| [[File:Picture 3 - 0 - trivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]1<big>.</big>----------
| [[File:Picture 10 - 6 - viMshatyAdhikadashavadanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
<big>2. ----------</big>
| [[File:Picture 5 -4- paNYchAdhikapaNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
<big>3. ----------</big>
| [[File:Picture 2 - 3 - pAdonatrivAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
<big>4. ----------</big>
|-
 
|
|
|
|
|-
|[[File:Picture 10 - 10 - dashonaekAdashavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]<big>5. ----------</big>
Line 140 ⟶ 204:
|[[File:Picture 1 - 1 - sapAdaekavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]<big>7. ----------</big>
|[[File:Picture 5 - paNYchatriMshadadhikapaNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]<big>8. ----------</big>
|-
 
|
|
|
|
|-
|[[File:Picture 4 - 7 - paNYchaviMshatyadhikachaturvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]9<big>. ----------</big>
Line 147 ⟶ 215:
|[[File:Picture 7 - 3- sArdhasaptavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]11<big>. ----------</big>
|[[File:Picture 12 - 9 - chatvAriMshadadhikadvAdashavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]1<big>2. ----------</big>
|-
 
|
|
|
|
|-
| colspan="2" |<big>1.---------- ।</big>
Line 171 ⟶ 243:
| colspan="2" |<big>11. ---------- ।</big>
 
| colspan="2" | <big>12. ---------- ।</big>
|}
 
# <big>उदाहरणम् अनुसृत्यं समयम् अक्षरैः लिखतु ---</big>
 
====<big>'''उदाहरणम् अनुसृत्य अक्षरैः समयं लिखतु'''</big> ====
<big>उदाः - ११:३० = सार्धएकादशवादनम् ।</big>
 
 
<big>उदाः - ११:३० = सार्ध-एकादशवादनम् ।</big>
 
<big>१) ४:०० =  ---------- ।</big>
Line 200 ⟶ 274:
<big>११) ५:२५ = ---------- ।</big>
 
<big>१२) ६:४० = ---------- ।</big>
 
 
====<big>'''राकेशः रजनी च कदा अधोलिखितं कार्यं कुरुतः इति पठित्वा समयम् अक्षरैः लिखतु'''</big>====
 
<big>राकेशः / रजनी कदा अधोलिखित कार्यं करोति इति पठित्वा समयं अक्षरैः लिखतु—</big>
 
{| class="wikitable"
|+
| [[File:Picture 6 - 0- ShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
|[[File:Picture 6 - 1 - sapAdShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>उत्तिष्ठति।</big>
|}
| [[File:Picture 6 - 1 - sapAdShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
|[[File:Picture 6 - 2 - sArdhaShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>दन्तधावनं करोति।</big>
|}
| [[File:Picture 6 - 2 - sArdhaShadvAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
 
 
|[[File:Picture 6 - 3 - pAdonasaptavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
|-
!<big>स्नानं करोति।</big>
|<big>'''उत्तिष्ठति।'''</big>
|}
|<big>'''दन्तधावनं करोति।'''</big>
| [[File:Picture 6 - 3 - pAdonasaptavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|<big>'''स्नानं करोति।'''</big>
|<big>'''दुग्धं पिबति।'''</big>
|-
|
|
|
|
|-
|[[File:Picture 7 - 3- sArdhasaptavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
|[[File:Bālakaḥ new.jpeg|left|frameless|200x200px]]
 
 
{| class="wikitable"
|[[File:Chātrā new.jpeg|left|frameless|200x200px]]
!<big>दुग्धं पिबति।</big>
 
|}
|[[File:Picture 8 - aShTavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|-
|<big>'''गृहकार्यं करोति।'''</big>
| [[File:Picture 7 - 3- sArdhasaptavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
|<big>'''राकेशः'''</big>
|<big>'''रजनी'''</big>
|<big>'''प्रातराशं करोति।'''</big>
|-
|
|
|
|
|-
|[[File:Picture 8 - 3 - sArDha-aShTavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
|[[File:Picture 9 - 0 - navavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>गृहकार्यं करोति।</big>
|}
| [[File:Bālakaḥ new.jpeg|left|frameless|200x200px]]
 
 
|[[File:Picture 5 - 0 - paNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>राकेशः</big>
|}
 
| [[File:Chātrā new.jpeg|left|frameless|200x200px]]
 
| [[File:Picture 85 - 2 - aShTavAdanamsArdhapaNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
{| class="wikitable"
!<big>प्रातराशं करोति।</big>
|}
|-
| [[File:Picture 8 - 3 - sArDha-aShTavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
 
|-
{| class="wikitable"
!|<big>गणवेशं'''गणवेषं धारयति।'''</big>
|<big>'''शालां गच्छति।'''</big>
|<big>'''शालातः गृहम् आगच्छति।'''</big>
|<big>'''क्रीडाङ्गणे क्रीडति।'''</big>
|}
| [[File:Picture 9 - 0 - navavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
#<big>---------- ।</big>
 
{| class="wikitable"
!<big>शालां गच्छति।</big>
|}
| [[File:Picture 5 - 0 - paNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
====<big>'''अक्षरैः समयं लिखतु'''</big> ====
 
{| class="wikitable"
!<big>शालातः गृहम् आगच्छति।</big>
|}
| [[File:Picture 5 - 2 - sArdhapaNYchavAdanam.png|left|frameless|200x200px]]
 
#<big>११:३० = ----------। ५) ४:०० = ----------।</big>
#<big>३:४५ = ---------- । ६) ७:१० = ----------।</big>
#<big>१:५५ = ---------- । ७) ९:०५ = ----------।</big>
#<big>८:१५ = ---------- । ८) १२: ५० = ---------।</big>
 
{| class="wikitable"
!<big>क्रीडाङ्गणे क्रीडति</big>
|}
|}
 
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
# <big>---------- ।</big>
 
'''<big>[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/d/d2/Lesson_14_corrected2.pdf समयः PDF]</big>'''
<big>समयम् अक्षरैः लिखतु ---</big>
 
'''<big>[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/014%20-%20Samayaha.ppsx समयः PPTX with audio]</big>'''
 
'''<big>[https://archive.org/download/spoken-sanskrit-73_202402/014%20-%20Samayaha%20NA.ppsx समयः PPTX without audio]</big>'''
 
 
 
'''PAGE 14'''
# <big>११:३० = ---------- । ५) ४:०० = = ---------- ।</big>
# <big>३:४५ = ---------- । ६) ७:१० = ---------- ।</big>
# <big>१:५५ = ---------- । ७) ९:०५ = ---------- ।</big>
# <big>८:१५ = ---------- । ८) १२: ५० = --------- ।</big>
Shobha Chillal
deletepagepermission, page_and_link_managers, teachers
1,082

edits

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/Special:MobileDiff/18558...23619"