13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/taH-paryantam: Difference between revisions
13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/taH-paryantam (view source)
Revision as of 19:24, 30 April 2024
, 17 days agono edit summary
No edit summary |
No edit summary |
||
| (13 intermediate revisions by 4 users not shown) | |||
Line 1:
{{DISPLAYTITLE:३३. तः पर्यन्तम्}}
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']]
=== <big>तः , पर्यन्तम् इति एतयो प्रयोगः अवधि-सूचनार्थम्।</big> ===
{|
!
!
!
!
!
!
!
!
|-
!<big>तः</big>
!
!
!
!
!
!
!<big>पर्यन्तम्</big>
|-
!↓
!
!
!
!
!
!
!↓
|-
|<big>काश्मीरतः</big>
|
|
|
|
|
|
|<big>कन्याकुमारीपर्यन्तम्</big>
|-
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
=== <big>अ). उच्चैः पठतु अवगच्छतु च।</big> ===
<big>१. ह्यः प्रातःकालतः रात्रिपर्यन्तं वृष्टिः आसीत्।</big>
<big>२. सोमवासरतः शुक्रवासरपर्यन्तं विरामः भवति।</big>
<big>३. भारतदेशः कन्याकुमारीतः हिमालयपर्यन्तं वर्तते।</big>
<big>४. अहं सार्धदशवादनतः सार्धपञ्चवादनपर्यन्तं निद्रां करोमि।</big>
<big>५. चैत्रमासतः वैशाख-मासपर्यन्तं सभा प्रचलति।</big>
<big>६. पादोन दशवादनतः सपाद द्वादशवादनपर्यन्तं परीक्षा भवति।</big>
<big>७.लोकयानं मैसूरुतः बेङ्गलूरुपर्यन्तं चलति।</big>
<big>८. नेता बाल्यावस्थातः अन्तपर्यन्तं राष्ट्रसेवाम् अकरोत्।</big>
<big>९.पिता सपाददशवादनतः पादोनपञ्चवादनपर्यन्तं कार्यालये अस्ति।</big>
<big>१०. माता रात्रेः अष्टवादनतः सार्ध नववादनपर्यन्तं ध्यानं करोति।</big>
=== <big>'''आ). चित्रं दृष्ट्वा सः / सा किं किं करोति इति लिखतु।'''</big> ===
[[File:अभ्यासः - तः - पर्यंतम्.png|frameless|590x590px]]
<big><br /></big>
=== <big>'''इ).''' कोष्टकं दृष्ट्वा यथोदाहरणं वाक्यानि रचयतु।</big> ===
{| class="wikitable"
!<big>योगाभ्यासं, वार्तापत्रिका-पठनम्, प्रार्थनां, पाककार्यम्, अल्पाहार-सेवनम्।</big>
|}
<big>उदाहरणम् - अहं ५ वादनतः ५.३० वादनपर्यन्तं प्रातः कार्यं करोमि। </big>
<big><br />१. भवान् / भवती ५.३०------- ६.१५ -------- किं करोति?</big>
<big>
<big>
<big>
<big>
<big> </big>
=== <big>ई). ऋतुः / कालः --- तः, पर्यन्तम् च उपयुज्य पूरयतु। </big> ===
<big>'''उदाहरणम्'''</big>
<big>१. आषाढमासः ----भाद्रपदमासः ----वृष्टिकालः।</big>
<big>आषाढमासतः भाद्रपदमासपर्यन्तं वृष्टिकालः।</big>
<big>२. कार्तिकमासः ---फाल्गुनमासः ----शैत्यकालः॥</big>
<big>३. चैत्रमासः ------- ज्येष्ठमासः ------- ग्रीष्मकालः।</big>
<big>४.फाल्गुनमासः ---- वैशाखमासः ---- वसन्तकालः॥</big>
<big>५.भाद्रपदमासः ----- कार्तिकमासः -----शरद्कालः। </big>
=== <big>उ). वर्गसमयस्य सूचिकां दृष्ट्वा रिक्त स्थानं पूरयतु।</big> ===
<big>१. सोमवासरे ९.३० ------१२.३० ---- गणितवर्गः॥ </big>
<big>२. मङ्गलवासरे ९.१५ ------१२.१५------- विज्ञानवर्गः।</big>
<big>३. बुधवासरे ८.४५ -----११.४५ --------भौतिकशास्त्रवर्गः॥</big>
<big>४. गुरुवासरे ९.०० ------१२.०० ------- रसायनशास्त्रवर्गः।</big>
<big>५. शुक्रवासरे १०.१० -------१.०० ------- वनस्पतिशास्त्रवर्गः॥</big>
<big>६. शनिवासरे ९.२० ------१२.२० --------भाषावर्गः।</big>
=== <big>इ). अधो भागे विनोदयात्रायाः समय-सूचिका वर्तते। तां दृष्ट्वा "तः - पर्यन्तम्" उपयुज्य कालस्य अवधिं लिखतु। </big> ===
<big>१.मार्च - १ – ५ ऊटि ।</big>
<big>२.मार्च् - ५ – १० मून्नार् |</big>
<big>३.मार्च - १० – १५ कोडैकनाल्। </big>
<big>४.मार्च् १५ – २० येर्काटु।</big>
<big>५.मार्च् २० – २५ कूनूर्।</big>
=== <big>ऊ). प्रश्नानाम् उत्तरम् 'तः पर्यन्तम्' उपयुज्य लिखतु |</big> ===
<big>यथा -</big>
<big>१. पिता (गृहम्) '''<u>गृहतः</u>''' (देवालयः) '''<u>देवालयपर्यन्तं</u>''' कथं गच्छति?</big>
<big>२. छत्राः संस्कृत-शिक्षणार्थं (प्राचीनकालः) -----(अद्य) ------- वाराणासीम् आगच्छन्ति।</big>
<big>३. (समुद्रः) ---- (देवालयः) --- जनाः सन्ति? </big>
<big>४. भवान् २ (वादनम्) ---- ५ (वादनम्) ---- कुत्र गतवान्?</big>
<big>५. (पञ्चमाध्यायः) --- (कियत्) ------पुनरावर्तनम् आसीत्?</big>
<big>६. भवतः (गृहम्) ---- (विमाननिलयः) ------कियत् दूरम् अस्ति?</big>
<big>७. भवतः कार्यालयः १०.०० (वादनम्) -----(कियत्) ------ वर्तते? </big>
<big>८. भवान् सायम् ५ (वादनम्) ----७.३० ---- किं किं करोति?</big>
<big>९. शनिवासरे (मध्याह्नः) ---- (रात्रिः) ----वृष्टिः आसीत्।</big>
<big>१०.(मैसूरु) ----(बेंङ्गलूरु) -----कियत् दूरम् अस्ति?</big>
=== परिशिष्टम् ===
<big>एकस्मिन् वर्षे १२ मासाः भवन्ति । मासद्वयस्य एकः ऋतुः भवति । ऋतुः नाम परिसरस्य वातावरणस्य च स्थितिः । मासाः नक्षात्राणां नाम्नाम् आधारेण निश्चिताः सन्ति । भारतीयानि पर्वाणि सर्वाणि मासानुगुणम् एव निर्धारितानि । ते मासाः यथा..</big>
# <big>चैत्रमासः</big>
# <big>वैशाखमासः</big>
# <big>ज्येष्ठमासः</big>
# <big>आषाढमासः</big>
# <big>श्रावणमासः</big>
# <big>भाद्रपदमासः</big>
# <big>आश्वयुजमासः</big>
# <big>कार्तिकमासः</big>
# <big>मार्गशीर्षमासः</big>
# <big>पुष्यमासः</big>
# <big>माघमासः</big>
# <big>फाल्गुनमासः</big>
<big>'''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/5/5a/33-_taH-paryantam.pdf तः , पर्यन्तम् pdf]'''</big>
'''PAGE 33'''
| |||