Samskrita Vyakaranam

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons: Difference between revisions

Page Discussion

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons (view source)

Revision as of 01:28, 10 May 2023

2,868 bytes added ,  1 year ago
no edit summary
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
Line 30:
|}
 
=== <big>.संस्कृतवर्णामाला</big> ===
{| class="wikitable"
| colspan="2" rowspan="2" |<big>स्वराणी</big>
 
<big>[अच्]</big>
|
|<big>अ </big>
|
|<big>आ </big>
|
|<big>इ </big>
|
|<big>ई </big>
|
|<big>उ </big>
|
|<big>ऊ </big>
|
|-
|<big>ऋ </big>
|
|<big>ॠ </big>
|
|<big>ऌ </big>
|
|<big>ए </big>
|
|<big>ऐ </big>
|
|<big>ओ </big>
|
|<big>औ </big>
|-
| colspan="1" rowspan="9" |
<big><br />
व्य</big> ▼
 
<big>ञ्ज</big> ▼
 
<big>ना</big>
▲व्य
 
<big>नि</big>
▲ञ्ज
 
<big>[ह</big>
ना
 
<big>ल्]</big> ▼
नि
 
[ह
 
▲ल्]
| colspan="1" rowspan="7" |
<big><br /></big>
 
<big><br />
 
वर्गीय</big> ▼
 
 
▲वर्गीय
|
|
Line 99 ⟶ 97:
|
|
|<big>क् </big>
|
|<big>ख् </big>
|
|<big>ग् </big>
|
|<big>घ् </big>
|
|<big>ङ् </big>
|
|
Line 113 ⟶ 111:
|
|
|<big>च् </big>
|
|<big>छ् </big>
|
|<big>ज् </big>
|
|<big>झ् </big>
|
|<big>ञ् </big>
|
|
Line 127 ⟶ 125:
|
|
|<big>ट् </big>
|
|<big>ठ् </big>
|
|<big>ड् </big>
|
|<big>ढ् </big>
|
|<big>ण् </big>
|
|
Line 141 ⟶ 139:
|
|
|<big>त् </big>
|
|<big>थ् </big>
|
|<big>द् </big>
|
|<big>ध् </big>
|
|<big>न् </big>
|
|
Line 155 ⟶ 153:
|
|
|<big>प् </big>
|
|<big>फ् </big>
|
|<big>ब् </big>
|
|<big>भ् </big>
|
|<big>म् </big>
|
|
Line 182 ⟶ 180:
|-
| colspan="1" rowspan="2" |
<big><br /></big>
 
<big>अवर्गीय</big> ▼
 
 
▲अवर्गीय
|
|
|
|<big>य् </big>
|
|<big>र् </big>
|
|<big>ल् </big>
|
|<big>व् </big>
|
|
Line 203 ⟶ 200:
|
|
|<big>श् </big>
|
|<big>ष् </big>
|
|<big>स् </big>
|
|<big>ह् </big>
|
|
|
|-
| colspan="2" rowspan="2" |<big>आयोगवाहाः </big>
| colspan="6" |<big>अनुस्वारः = ं </big>
|
| colspan="6" |<big>जिव्हामूलीय = [ᳲक्, ᳲख्] </big>
|-
| colspan="6" |<big>विसर्गः = : </big>
|
| colspan="6" |<big>उपध्मानीय = [ᳲप् , ᳲप् ] </big>
|-
| colspan="15" |<big>१३ स्वराणि, ३३ व्यञ्जनानि, ४ आयोगवाहाः </big>
|}
<big>अक्षरः – उच्चार्यमाण ध्वनिः।</big>
 
<big>स्वरः - स्वयं राजन्ते ते स्वराः।</big>
 
<big>व्यञ्जनम् -  अन्वग् भवति व्यञ्जनम् ।व्यञ्जनस्य उच्चारणं स्वरसहितं भवति।</big>
 
'''<big>गुणिताक्षराणि चिन्हानि</big>'''
{| class="wikitable"
|<big>स्वरः </big>
|<big>अ </big>
|<big>आ </big>
|<big>इ </big>
|<big>ई </big>
|<big>उ </big>
|<big>ऊ </big>
|<big>ऋ </big>
|<big>ॠ </big>
|<big>ऌ </big>
|<big>ए </big>
|<big>ऐ </big>
|<big>ओ </big>
|<big>औ </big>
|<big>अं </big>
|<big>अः </big>
|-
|<big>चिन्हः </big>
|
|<big>ा </big>
|<big>ि </big>
|<big>ी </big>
|<big>ु </big>
|<big>ू </big>
|<big>ृ </big>
|<big>ॄ </big>
|<big>ॢ </big>
|<big>े </big>
|<big>ै </big>
|<big>ो </big>
|<big>ौ </big>
|<big>ं </big>
|<big>:</big>
|:
|}
 
<big><br />
 
'''गुणिताक्षराणि -व्यञ्जनाक्षराणि [सस्वरव्यञ्जनम् लेखनम्]'''</big>
{| class="wikitable"
|<big>स्वरः </big>
|<big>अ </big>
|<big>आ </big>
|<big>इ </big>
|<big>ई </big>
|<big>उ </big>
|<big>ऊ </big>
|<big>ऋ </big>
|<big>ॠ </big>
|<big>ऌ </big>
|<big>ए </big>
|<big>ऐ </big>
|<big>ओ </big>
|<big>औ </big>
|<big>अं </big>
|<big>अः </big>
|-
|<big>चिन्हः </big>
|
|<big>ा </big>
|<big>ि </big>
|<big>ी </big>
|<big>ु </big>
|<big>ू </big>
|<big>ृ </big>
|<big>ॄ </big>
|<big>ॢ </big>
|<big>े </big>
|<big>ै </big>
|<big>ो </big>
|<big>ौ </big>
|<big>ं </big>
|<big>:</big>
|:
|-
|
Line 322 ⟶ 319:
|
|-
|<big>क्  </big>
|<big>क </big>
|<big>का </big>
|<big>कि </big>
|<big>की </big>
|<big>कु </big>
|<big>कू </big>
|<big>कृ </big>
|<big>कॄ </big>
|<big>कॢ </big>
|<big>के </big>
|<big>कै </big>
|<big>को </big>
|<big>कौ </big>
|<big>कं </big>
|<big>कः </big>
|-
|<big>ख् </big>
|<big>ख </big>
|<big>खा </big>
|<big>खि </big>
|<big>खी </big>
|<big>खु </big>
|<big>खू </big>
|<big>खृ </big>
|<big>खॄ </big>
|<big>खॢ </big>
|<big>खे </big>
|<big>खै </big>
|<big>खो </big>
|<big>खौ </big>
|<big>खं </big>
|<big>खः </big>
|}
 
<big><br />
 
'''Transiletaration Guide[IAST] Vowels'''</big>
{| class="wikitable"
|<big>अ </big>
|<big>आ </big>
|<big>इ </big>
|<big>ई </big>
|<big>उ </big>
|<big>ऊ </big>
|<big>ऋ </big>
|<big>ॠ </big>
|<big>ऌ </big>
|<big>ए </big>
|<big>ऐ </big>
|<big>ओ </big>
|<big>औ </big>
|<big>अं </big>
|<big>अः </big>
|-
|<big>a</big>
|a
|<big>ā </big>
|<big>i</big>
|i
|<big>ī </big>
|<big>u</big>
|u
|<big>ū </big>
|<big>ṛ </big>
|<big>ṝ </big>
|<big>ḷ </big>
|<big>e</big>
|e
|<big>ai </big>
|<big>o</big>
|o
|<big>ou </big>
|<big>ṃ </big>
|<big>ḥ </big>
|}
'''<big>Transliteration Guide [IAST] – Consonants</big>'''
{| class="wikitable"
|<big>क् </big>
|<big>k</big>
|k
|<big>ख् </big>
|<big>kh </big>
|<big>ग् </big>
|<big>g</big>
|g
|<big>घ् </big>
|<big>gh </big>
|<big>ङ् </big>
|<big>ṅ </big>
|-
|<big>च् </big>
|<big>c</big>
|c
|<big>छ् </big>
|<big>ch </big>
|<big>ज् </big>
|<big>j</big>
|j
|<big>झ् </big>
|<big>jh </big>
|<big>ञ् </big>
|<big>ñ </big>
|-
|<big>ट् </big>
|<big>ṭ </big>
|<big>ठ् </big>
|<big>ṭh </big>
|<big>ड् </big>
|<big>ḍ </big>
|<big>ढ् </big>
|<big>ḍh </big>
|<big>ण् </big>
|<big>ṅ </big>
|-
|<big>त् </big>
|<big>t</big>
|t
|<big>थ् </big>
|<big>th </big>
|<big>द् </big>
|<big>d</big>
|d
|<big>ध् </big>
|<big>dh </big>
|<big>न् </big>
|<big>n</big>
|n
|-
|<big>प् </big>
|<big>p</big>
|p
|<big>फ् </big>
|<big>ph </big>
|<big>ब् </big>
|<big>b</big>
|b
|<big>भ् </big>
|<big>bh </big>
|<big>म् </big>
|<big>m</big>
|m
|-
|<big>य् </big>
|<big>y</big>
|y
|<big>र् </big>
|<big>r</big>
|r
|<big>ल् </big>
|<big>l</big>
|l
|<big>व् </big>
|<big>v</big>
|v
|
|
|-
|<big>श् </big>
|<big>ś </big>
|<big>ष् </big>
|<big>ṣ </big>
|<big>स् </big>
|<big>s</big>
|s
|<big>ह् </big>
|<big>h</big>
|h
|
|
|}
 
<big><br />
'''संयुक्ताक्षराणि [Conjunct consonants]:'''</big> ▼
 
<big>यदा द्वे अथवा अधिकानि व्यञ्जनानि एकत्ररूपेण विद्यन्ते, तदा तस्य संयुक्ताक्षरम् इति कथ्यते।</big> ▼
▲'''संयुक्ताक्षराणि [Conjunct consonants]:'''
 
▲यदा द्वे अथवा अधिकानि व्यञ्जनानि एकत्ररूपेण विद्यन्ते, तदा तस्य संयुक्ताक्षरम् इति कथ्यते।
 
Two or more consonants together without intervening vowel or pause between them is called “ Conjunct Consonant”. ▼
 
 
▲<big>Two or more consonants together without intervening vowel or pause between them is called “ Conjunct Consonant”.</big>
उदाः --- ▼
 
<big><br />
आत्मा – इत्यतस्मिन् त् + म् = त्म ▼
▲उदाः ---</big>
 
▲<big>आत्मा – इत्यतस्मिन् त् + म् = त्म</big>
संस्कृतम् – इत्यस्मिन् स् + क्  = स्क् ▼
 
तत्र<big>संस्कृतम् – इत्यस्मिन् = त्स् + र्क्  = त्र्स्क्</big>
 
कृष्णः<big>तत्र – इत्यस्मिन् ष्= त् + ण्र् = ष्ण्त्र्</big>
 
श्यामः<big>कृष्णः – इत्यस्मिन् श्ष् + य्ण् = श्य्ष्ण्</big>
 
▲संस्कृतम्<big>श्यामः – इत्यस्मिन् स्श् + क् य् = स्क्श्य्</big>
 
<big><br />
कानिचन् संयुक्ताक्षराणि ---</big>
 
<big>क् + क् = क्‍क् क् + त् = क्त् क् + त् + व् = क्त्व्</big>
 
<big>ग् + र् = ग्र् ग् + ल् = ग्ल् ग् + व् = ग्व्</big>
 
<big>घ् + न् = घ्‍न् श् + र् = श्र् श् + ल् = श्ल्</big>
 
<big>ष् + क् = ष्क् श् + न् = श्न् त् + स् = त्स्</big>
 
<big>श् + व् = श्व् श् + च् = श्च् ङ् + ग् = ङ्ग्</big>
 
<big>च् + छ् = च्छ् त् + य् = त्य् न् + त् = न्त्</big>
 
<big><br /></big>
Aurobind Padiyath
deletepagepermission, page_and_link_managers, teachers
2,632

edits

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/Special:MobileDiff/17888"