page_and_link_managers, Administrators
5,269
edits
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 5:
<big>'''<u>एतेषां समस्तपदानां विग्रहवाक्यं विलिख्य, समासनाम, सूत्रञ्च निर्दिशत –</u>'''</big>
<big>१) '''मन्दिरगता''' बालिका भोजनम् अकरोत्
<big>२) '''पुत्रीप्राप्तं''' पारितोषिकं माता च पिता च
<big>३) '''पुत्रीसमा''' छात्रा गुरुं
<big>४) '''कृष्णश्रितः''' भक्तः सन्तुष्टः
<big>५) '''मध्याह्ने''' सूर्यस्य आतपः
<big>६) अनुजा '''शालाप्राप्ताभिः''' सखीभिः सह
<big>७) उत्तमा बालिका '''गृहपाठं''' '''पूर्वाह्णे''' एव कृतवान्
<big>८) चोराः '''मध्यरात्रे'''
<big>९) '''कष्टातीतस्य''' जनस्य सुखं मधुरतरं
<big>१०) '''विषादयुक्तः''' अर्जुनः युद्धं कर्तुं नोत्सहते
<big>११) '''नगरप्राप्तः''' ग्रामीणः
<big>१२) '''अपराह्ने''' वयं
<big>१३) '''संशयापन्ना''' छात्रा अध्यापकं
<big>१४) '''लक्षमणप्रयुक्तः''' बाणः मेघनादं
<big>१५) सीता रामस्य '''प्राणसमा'''
<big>१६) '''मध्याह्नस्य''' भोजनं
<big>१७) सर्वाः महिलाः '''मातृसदृश्यः'''
<big>१८) '''विद्याविहीनः''' पशुः इति सुभाषितं
<big>१९) '''रज्जुबद्धान्''' काष्ठान् ग्रामम्
<big>२०) '''सीतानुगतः''' रामः वनं
<big>२१) '''लक्ष्मीसहितायाः''' नारायणाय
<big>२२) अर्जुनः युद्धे '''शिवदत्तस्य''' अस्त्रस्य प्रयोगं
<big>२३) '''दुःखातीतः''' वृद्धा ततः
<big>२४) '''विष्णुप्रयुक्तं''' चक्रं राक्षसं समहरत्
<big>२५) '''दण्डताडितः''' सर्पः
<big>२६) '''पुरुषोत्तमः''' रामः अयोध्यायाः राज्यम् अपालयत्
<big>२७) '''पुस्तकपठनादौ''' अनुच्चरितमपि तत् ज्ञातं सत् बोधयति इति
<big>२८) '''मातृसदृशी''' शिक्षिका छात्रान्
<big>२९) दुर्योधनः अहं '''युधिष्ठिरम्''' '''अर्धराज्यं/ राज्यार्धं''' न दास्यामि इति
<big>३०) '''हरित्रातः''' भक्तः
<big>३१) '''रोगतप्तः''' औषधं
<big>३२) तस्य '''अर्धकायस्य''' स्रसाः बृहत्यः
<big>३३) '''गर्तपतिता''' बालिका उच्चैः
<big>३४) '''कार्यालप्राप्तः''' कर्मकरः कार्यम् अकरोत्
<big>३५) '''कालिदासविरचितानि''' काव्यानि सर्वे
<big>३६) छात्राः '''व्यासरचितं''' महाभारतं
<big>३७) '''गुरुदेवाय'''
<big>३८) न '''सुखप्रति''' संसारे
<big>३९) तारकः '''ब्रह्मदत्तेन''' '''वरेण''' देवान्
<big>४०) शबरी '''दशरथपुत्रस्य''' रामस्य भक्ता आसीत्
<big>४१) '''प्रेमपूर्णे''' परिसरे संभाषणस्य अभ्यासं
<big>४२) '''गुडमिश्रितं''' भोजनं
<big>४३) '''अश्वपतितः''' सैनिकः व्रणयुक्तः
<big>४४) '''भगवदधीनं''' जगत् वर्तते
<big>४५) यत् '''प्रमाणसिद्धं''' वर्तते तत्र इदम् इति
<big>४६) '''शरणम् आगतः''' तु सदैव
<big>४७) '''ग्रामं गमी''' बालकः शालां
<big>४८) '''तस्मै इदं''' पुस्तकं दातव्यम्
<big>४९) '''धनाशा''' त्यक्ता चेत् पुरुषः वैराग्यं
<big>५०) '''विद्यया हीनः''' छात्रः न
<big>५१) न '''दोषप्रति''' वेदान्तदर्शने
<big>५२) भवतः कार्यं '''निर्विघ्नं''' समापयेत्
<big>५३) '''शरविद्धः''' हंसः भूमौ
<big>५४) '''गङ्गाजलं''' सर्वपापं
<big>५५) '''सिंहात् भीतः''' व्याधः अरण्यात् पलायते
<big>५६) '''सभायां पण्डितः''' कार्यक्रमे सम्भाषाणं करोति
<big>५७) शङ्कराचार्यः बाल्यकाले एव '''शास्त्रेषु प्रवीणः''' आसीत्
<big>५८) माता मन्दिरं गतवती '''पूजार्थम्'''
<big>५९) '''धनहीनाः''' जनाः बहुदुखम् अनुभवन्ति अस्मिन्
<big>६०) शिवेन मन्मतः '''अग्निना दग्धः'''
<big>६१) माया '''ईश्वराधीना''' वर्तते इति अद्वैतिनः मतम्
<big>६२)
<big>६३) '''स्नानाय इदं''' चूर्णम्
<big>६४) '''
<big>६५) '''ज्ञानव्यवधाने''' ज्ञानं न जायते
<big>६६) दशरथः '''युद्धे निपुणः'''
<big>६७) आकाङ्क्षा तु '''पदधर्मः''' ज्ञातव्यः
<big>६८) महाभारते युद्धे अन्ते दुर्योधनः '''जले मग्नः''' आसीत्
<big>६९) '''रोगान्मुक्तः''' वृद्धः अत्यन्तं सन्तुष्टः
<big>७०) '''सुखप्राप्ताः''' जनाः मन्दिरात्
<big>७१) हरिः लतयाः '''वर्षेण पूर्वः'''
<big>७२) '''भूतेभ्यः बलिः''' सर्वैः
<big>७३) '''गुडेन सम्मिश्रिताः''' धानाः सर्वैः इच्छन्ति
<big>७४) '''गुर्वाधीनः''' छात्रः गुरुकुले पठति
<big>७५)
<big>७६) '''सामिकृतात्''' अध्ययनात् न कोपि फलं भवति
<big>७७) सर्वैः '''प्रजाहितं''' करणीयम्
<big>७८) छात्राः '''परीक्षाभयं'''
<big>७९) '''मध्याह्ने''' सूर्यस्य तापः अधिकः
<big>८०) '''भवदर्था''' समासकक्षा प्रवर्तमाना
<big>८१) '''स्थालीपक्वेभ्यः''' फलेभ्यः रसं अनुभूतवान्
<big>८२) '''अधरहिमालये''' बहवः योगिनः
<big>८३) दुष्टजनानां '''कुकर्मभ्यः''' भीतिः नास्ति कलियुगे
<big>८४) '''गुरुसुश्रुषाम्''' अकृत्वा एव विद्यानदीं पारयितुं न शक्यते
<big>८५) मन्दिरे '''देवार्थं''' नैवेद्यम् अस्ति
<big>८६) '''अन्तिकात् आगता''' राजकुमारी सभायाम् उपविष्टान् सर्वान्
<big>८७) गोविन्दात् रामः '''मासावरः'''
<big>८८) '''वातेन छेद्यं''' तृणं गृहीत्वा ऋषिः गच्छति यागार्थम्
<big>८९) '''हरित्रातः''' भक्तः संसारसागरं
<big>९०) तिरुपत्यां '''देवालये दध्योदनं''' प्रसादरूपेण दीयते
<big>९१) '''गङ्गात्यस्ताः''' सीतारामलक्ष्मणाः भरद्वाजाश्रमं
<big>९२) '''राजधानीप्राप्तः''' मन्त्रिगणः प्रधानमन्त्रिणा
<big>९३) '''अधरहिमालये''' कस्मिंश्चित् आश्रमे अयं योगी
<big>९४) '''प्रीतिबन्धः''' ईश्वरः भक्तानां साहाय्यं करोति
<big>९५) '''दूरादागतः''' योगी ग्रामम् अप्रविशत्
<big>९६) '''पुरुषाधीना''' प्रकृतिः जगत्कारणं नास्ति इति वेदान्तिनां मतम्
<big>९७) जन्ममरणचक्रात् '''बहिर्गमनं''' मोक्षः
<big>९८) एकः छात्रः '''तीर्थे वायसः इव''' गच्छन्
<big>९९) रमेशः सुरेशात् '''मासपूर्वः'''
<big>१००) '''उत्तरभारते''' बहूनि सुन्दराणि मन्दिराणि
<big>१०१) तेन यत् न साधितं, तत् अस्माभिः '''अर्धवर्षेण''' साधितम्
<big>१०२) कालः सर्वोपि '''सूर्याधीनः''' एव इति भाति
<big>१०३) '''अस्मद्पिता''' अस्य नगरस्य अधिकारी इति उक्तं कैश्चित्
<big>१०४) '''गोहितार्थं''' यजमानः नितरां कार्यं करोति
<big>१०५) बालकेन '''स्वयंकृतं''' कार्यं दृष्ट्वा माता सुन्तुष्टा जाता
<big>१०६) '''अक्षक्षौण्डः''' शकुनिः पाण्डवान् धूर्तेन पराजितवान्
<big>१०७) '''बालकार्थं''' माता अन्नं परिवेषितवती
<big>१०८) '''स्वर्गपतितः''' त्रिशङ्कुः भूमौ अपि स्थातुम् अशक्तः आसीत्
<big>१०९) '''मूर्खशतम्''' जनाः तस्यां सम्भायाम् आसन्
<big>११०) '''युधिष्ठिरः''' पाण्डवेषु ज्येष्ठः आसीत्
<big>१११) '''दासीपुत्रः''' विदुरः '''नीतिनिपुणः'''
<big>११२) '''दूरादागतः''' यात्रिकः '''रमेशगृहं''' प्रविष्टवान्
<big>११३) '''देवालये''' मन्त्राः हृदि
<big>११४) '''अभिवृक्षं''' ( वृक्षम् अभि)
<big>११५) '''पूर्वाह्णे''' आरब्धं कार्यं दिनस्य अन्ते अपि न समापितम्
<big>११६) केचन पूर्वसंस्कारात् '''स्तोकात् मुक्ताः'''
<big>११७) '''अनुज्येष्ठं''' प्रविशन्तु
<big>११८) '''आतपे शुष्कानि''' वस्त्राणि ग्रहीत्वा माता गृहे गतवती
<big>११९) '''काराबन्धः''' पुरुषः दुःखेन जीवनं अयापयत्
<big>१२०) तस्मात्ते वितराम्यद्य '''पुत्रमात्मसमं'''
<big>१२१) तत्र लङ्कां समासाद्य पुरीं '''रावणपालिताम्'''
<big>१२२) श्रुत्वा तु तं वानरसैन्यशब्दं '''लङ्कागता'''
<big>१२३) '''क्षीरौदनेन''' साज्येन सम्पूज्य च भवं
<big>१२४) पश्चार्धेन प्रविष्टः शरपतनभयाद्भूयसा '''पूर्वकायम्'''
<big>१२५) ज्येष्ठो भ्राता '''पितृतुल्यो''' मृते पितरि
<big>१२६) ईश्वरः '''कालातीतः'''
<big>१२७) अपूर्वः कोऽपि '''कामान्धः''' दिवा नक्तं न
<big>१२८) '''रामबाणहतो''' वीरश्चचाल च मुमोह च
<big>१२९) '''लोकहितं''' मम
<big>१३०) प्रजानामेव '''भूत्यर्थं''' स ताभ्यो
<big>१३१) न '''दोषप्रति'''
<big>१३२) '''ब्रह्मविद्या''' '''किमर्थेयं''' नान्यन्मुक्ते फलं
<big>१३३) रक्षिता '''भवभीतानां''' भवः
<big>१३४) '''दुष्टभीति-महाभीति''' भञ्जनायै नमो
<big>१३५) '''नृपहतपुत्रं''' पश्यति
<big>१३६) '''शिष्यपठितपुस्तकानि''' न कदापि पठ्यन्ते अन्यैः
<big>१३७) अद्यत्वे बहवः युवकाः '''आत्महत्यां''' कुर्वन्ति
<big>१३८) '''मूर्खराजा''' एकदा राज्यं अपालयत्
<big>१३९) '''उपजरसं''' भवन्ति
<big>१४०) '''अध्युपानहं''' ( inside the shoe) सूक्ष्मः कण्टकः तुदति पादम्
<big>१४१) ब्रह्मवित् '''गुणातीतः'''
<big>१४२) '''मध्येगङ्गात्'''
<big>१४३) वाक्यं '''वक्त्राधीनम्''' एव
<big>१४४) '''आमूला'''च्छ्रोतुमिच्छामि
<big>१४५) '''मौल्ययुक्ता''' माला ग्रीवायाः अपगच्छति
<big>१४६) '''चुल्लीपक्वं''' वृन्ताकं
<big>१४७) '''तत्त्वम्''' अंशः
<big>१४८) '''त्वदधीना''' हि
<big>१४९) देवदत्तः विष्णुमित्रात् '''मासावरः'''
<big>१५०) '''जीवन्मुक्तः''' यः सः '''बन्धमुक्तः''' भवति
<big>१५१) न '''सुखप्रति''' संसारे
<big>१५२) विकारहेतौ सति ये '''बहिर्विकारं''' समासते ते
<big>१५३) दुहितरः '''मातृसदृश्यो''' जायन्ते, पुत्राश्च '''पितृसदृशा''' इति प्रायिकम्
<big>१५४) वणिजां प्रायेण '''वाक्कलहाः''' भवन्ति
<big>१५५) '''अपराह्णकृतं''' कार्यं दृष्ट्वा अधिकारी
<big>१५६) '''तिलमिश्रिताः''' तण्डुलाः श्राद्धे
<big>१५७) '''आचारणश्लक्ष्णान्''' सर्वे
<big>१५८) '''समुद्रमात्रं''' न सरो अस्ति किञ्चन
<big>१५९) '''विश्वनाथः''' सर्वान् रक्षति
<big>१६०) घटेन वयं '''जलाहरणं'''
<big>१६१) देवदत्तः '''रामान्मासपूर्वः''',
<big>१६२) वणीजां प्रायेण '''वाक्कलहा''' भवन्ति
<big><br />
'''<u>समस्तपदं विलिख्य समासनाम, सूत्रञ्च निर्दिशत -</u>'''</big>
<big>१)
<big>२)
<big>३)
<big>४)
<big>५)
<big>६)
<big>७)
<big>८)
<big>९)
<big>१०) पराभवात् भीतिः =</big>
Line 515:
'''<u>विग्रहवाक्यं विलिख्य समासनाम, सूत्रञ्च निर्दिशत -</u>'''</big>
<big>९१) लक्ष्मीच्छाया =</big>
<big>९२) अहिहतः =</big>
<big>९३) मरुद्गणः =</big>
<big>९४) अर्धग्रामः =</big>
<big>९५) मरुत्पतिः =</big>
<big>९६) आस्यप्रत्यनः =</big>
<big>९७) मनोगतम् =</big>
<big>९८) स्वर्गपतितः =</big>
<big>९९) राजेश्वरः =</big>
<big>१००) सर्पिष्कुण्डिका =</big>
<big>१०१) श्रीशः =</big>
Line 655:
<big>१६०) ग्रामार्धः =</big>
<big>१६१) बलिपुष्टः =
<big>१६२) चोरहतः =</big>
|