14---samAsaH/07---parishiShTam: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 1:
{{DISPLAYTITLE: 07 - परिशिष्टम्}}
 
<big><span lang="ar-SA">अष्टाध्यायां समासान्ताधिकारः </span><span lang="ar-SA">५</span>.<span lang="ar-SA">३</span>.<span lang="ar-SA">६८ इत्यस्मात् सूत्रात् आरभ्य ५</span>.<span lang="ar-SA">३</span>.<span lang="ar-SA">१६०</span> इत्यन्तपर्यन्तम् अस्ति । <span lang="ar-SA"><span lang="ar-SA">अस्मिन् अधिकारे </span>समासान्तप्रत्ययाः विधीयन्ते । एतानि सूत्राणि तद्धितस्याधिकारः सन्ति इत्य</span><span lang="ar-SA">तः समासान्तप्रत्यया</span>: <span lang="ar-SA">तद्धितप्रत्ययाः सन्ति। एते समासान्तप्रत्ययाः समासस्य अवयवाः भवन्ति अपि च तद्धितसंज्ञकाः भवन्ति । समासान्तप्रत्ययानां योजनानन्तरं  तद्धितप्रक्रिया आश्रयणीया भवति। अनेन कारणेन एव एते समासन्तप्रत्ययाः तद्धिताधिकारे सन्ति।</span></big>
 
<br />
 
<big><br /></big>
 
<big><br /></big>
{| class="wikitable"
| <span lang="ar-SA">'''<big>सूत्रक्रमाङ्कः</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>सूत्रं</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>समासान्तप्रत्ययः</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>समासप्रकारः</big>'''</span>
|-
| '''<big>५.४.६८</big>'''
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ताः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">समासान्त</span>-<span lang="ar-SA">अधिकारसूत्रम्</span></big>
| <big><br /></big>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.६९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>न पूजनात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>अधिकारनिषेधः</big></span>
| <big><br /></big>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>किमः क्षेपे</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>अधिकारनिषेधः</big></span>
| <big><br /></big>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नञस्तत्पुरुषात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>अधिकारनिषेधः</big></span>
| <big><br /></big>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>पथो विभाषा</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>अधिकारस्य वैकल्पिकः निषेधः</big></span>
| <big><br /></big>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहौ संख्येये डजबहुगणात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>डच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ऋक्पूरप्धूःपथामानक्षे</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big></big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अच्‌ प्रत्यन्ववपूर्वात्‌ सामलोम्नः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अक्ष्णोऽदर्शनात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७७''''''</big>
|
<span lang="ar-SA"><big>अचतुरविचतुरसुचतुरस्त्रीपुंसधेन्वन</big></span>
 
<span lang="ar-SA"><big>डुहर्क्सामवाङ्मनसाक्षिभ्रुवदारगवोर्वष्ठी</big></span>
 
<span lang="ar-SA"><big>वपदष्ठीवनक्तंदिवरत्रिंदिवाहर्दिवसर</big></span>
 
<span lang="ar-SA"><big>जसनिःश्रेयसपुरुषायुषद्व्यायुषत्र्यायुष</big></span>
 
<span lang="ar-SA"><big>र्ग्यजुषजातोक्षमहोक्षवृद्धोक्षोपशुनगोष्ठश्वाः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''अच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ब्रह्महस्तिभ्याम् वर्च्चसः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.७९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अवसमन्धेभ्यस्तमसः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>श्वसो वसीयःश्रेयसः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अन्ववतप्ताद्रहसः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>प्रतेरुरसः सप्तमीस्थात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अनुगवमायामे</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>द्विस्तावा त्रिस्तावा वेदिः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''अच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उपसर्गादध्वनः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>सर्वसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषस्याङ्गुलेः संख्याऽव्ययादेः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अहस्सर्वैकदेशसंख्यातपुण्याच्च रात्रेः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अह्नोऽह्न एतेभ्यः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>प्रकृत्यादेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.८९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>न संख्याऽऽदेः समाहारे</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>प्रकृत्यादेशनिषेधः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उत्तमैकाभ्यां च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>प्रकृत्यादेशनिषेधः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>राजाऽहस्सखिभ्यष्टच्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>गोरतद्धितलुकि</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अग्राख्यायामुरसः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अनोऽश्मायस्सरसाम् जातिसंज्ञयोः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ग्रामकौटाभ्यां च तक्ष्णः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अतेः शुनः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उपमानादप्राणिषु</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उत्तरमृगपूर्वाच्च सक्थ्नः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.९९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नावो द्विगोः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१००''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अर्धाच्च</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>खार्याः प्राचाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>द्वित्रिभ्यामञ्जलेः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अनसन्तान्नपुंसकाच्छन्दसि</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ब्रह्मणो जानपदाख्यायाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>कुमहद्भ्यामन्यतरस्याम्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>तत्पुरुषसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>द्वंद्वाच्चुदषहान्तात् समाहारे</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>द्वन्दसमासान्तप्रत्ययः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावे शरत्प्रभृतिभ्यः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अनश्च</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१०९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नपुंसकादन्यतरस्याम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>'''<br />'''
 
वैकल्पिकः टच्<br />
 
'''</span>
</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नदीपौर्णमास्याग्रहायणीभ्यः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>'''<br />'''
 
वैकल्पिकः टच्<br />
 
'''</span>
</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१११''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>झयः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>वैकल्पिकः टच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११२''''''</big>
| <span style="font-family:arial,sans-serif"><big>गिरेश्च सेनकस्य</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<span lang="ar-SA">'''<big>वैकल्पिकः</big>'''</span><big>''' टच्'''</spanbig>
| <span lang="ar-SA"><big>अव्ययीभावसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहौ सक्थ्यक्ष्णोः स्वाङ्गात्‌ षच्</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>षच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अङ्गुलेर्दारुणि</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>षच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>द्वित्रिभ्यां ष मूर्ध्नः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big></big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४११६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अप् पूरणीप्रमाण्योः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अन्तर्बहिर्भ्यां च लोम्नः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अञ्नासिकायाः संज्ञायां नसं चास्थूलात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.११९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उपसर्गाच्च</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>सुप्रातसुश्वसुदिवशारिकुक्षचतुरश्रैणीपदाजपदप्रोष्ठपदाः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''अच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नञ्दुःसुभ्यो हलिसक्थ्योरन्यतरस्याम्</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>वैकल्पिकः अच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नित्यमसिच् प्रजामेधयोः</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>असिच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुप्रजाश्छन्दसि</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''असिच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>धर्मादनिच् केवलात्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>अनिच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>जम्भा सुहरिततृणसोमेभ्यः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''अनिच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>दक्षिणेर्मा लुब्धयोगे</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''अनिच्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''प्रत्ययान्त'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">'''निपातनम्'''</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>इच् कर्मव्यतिहारे</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>इच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>द्विदण्ड्यादिभ्यश्च</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>इच्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१२९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>प्रसम्भ्यां जानुनोर्ज्ञुः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ऊर्ध्वाद्विभाषा</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते वैकल्पिकः आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ऊधसोऽनङ्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>धनुषश्च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>वा संज्ञायाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>जायाया निङ्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>गन्धस्येदुत्पूतिसुसुरभिभ्यः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अल्पाख्यायाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उपमानाच्च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>पादस्य लोपोऽहस्त्यादिभ्यः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१३९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>कुम्भपदीषु च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>संख्यासुपूर्वस्य</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>वयसि दन्तस्य दतृ</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>छन्दसि च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>स्त्रियां संज्ञायाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>विभाषा श्यावारोकाभ्याम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>अग्रान्तशुद्धशुभ्रवृषवराहेभ्यश्च</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते आदेशः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ककुदस्यावस्थायां लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>त्रिककुत् पर्वते</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>निपातनम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उद्विभ्यां काकुदस्य</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१४९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>पूर्णाद्विभाषा</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>समासान्ते लोपः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>सुहृद्दुर्हृदौ मित्रामित्रयोः</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>निपातनम्</big></span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५१''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>उरःप्रभृतिभ्यः कप्‌</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>कप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५२''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>इनः स्त्रियाम्</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>कप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५३''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नद्यृतश्च</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>कप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५४''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>शेषाद्विभाषा</big></span>
| <span lang="ar-SA">'''<big>वैकल्पिकः कप्</big>'''</span>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५५''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>न संज्ञायाम्</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५६''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ईयसश्च</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५७''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>वन्दिते भ्रातुः</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५८''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>ऋतश्छन्दसि</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१५९''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>नाडीतन्त्र्योः स्वाङ्गे</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|-
| <big>'''<nowiki/>'''५.४.१६०''''''</big>
| <span lang="ar-SA"><big>निष्प्रवाणिश्च</big></span>
| <big><span lang="ar-SA">'''कप्'''</span>'''-'''<span lang="ar-SA">प्रत्ययनिषेधः</span></big>
| <span lang="ar-SA"><big>बहुव्रीहिसमासः</big></span>
|}
 
<big><br /></big>
 
<big><br />
Vidhya  March 2020<br /></big>
 
Vidhya  March 2020<br />