page_and_link_managers, Administrators
5,097
edits
Shubhada V (talk | contribs) No edit summary |
No edit summary |
||
(12 intermediate revisions by 5 users not shown) | |||
Line 1:
{{DISPLAYTITLE: 12 - तिङन्तेषु हल्सन्धिकार्याणि - सङ्ग्रहः}}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|<big>'''2018-वर्गः'''</big>▼
|-
|<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/132_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-1_sakAre-pare_2018-08-29.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-1_sakAre-pare_2018-08-29]</big>▼
|-
|<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/133_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-2_takAre-thakAre-ca-pare_2018-09-05.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-2_takAre-thakAre-ca-pare_2018-09-05]</big>▼
|-
|<big>३) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/134_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-3_sa-ta-tha-cintanam__dhakAre-pare_2018-09-12.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-3_sa-ta-tha-cintanam_+_dhakAre-pare_2018-09-12]</big>▼
|-
|<big>४) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/135_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-4_dhakAre-pare__vishiShTAbhyAsaH----_2018-09-19.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-4_dhakAre-pare_+_vishiShTAbhyAsaH---लोलुञ्च्-लटि_2018-09-19]</big>▼
|-
|<big>'''2015-वर्गः'''</big>▼
|-
|<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/45a_dhatu-patheHal-sandhi-samgrahah-1__2015-07-01.mp3 dhAtu-pAThe hal-sandhi-saMgrahaH-1__2015-07-01]</big>▼
|-
|<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/46_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-1_sakArAdi-pare_2015-07-08.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-1_sakArAdi-pare_2015-07-08]</big>▼
|-
|<big>३) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/47_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-2_takArAdi-pare_thakArAdi-pare-ca_2015-07-15.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-2_takArAdi-pare_thakArAdi-pare-ca_2015-07-15]</big>▼
|-
|<big>४) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/48_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-3_dhakArAdi-pare_2015-07-22.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-3_dhakArAdi-pare_2015-07-22]</big>▼
|}
▲<big>ध्वनिमुद्रणानि--</big>
▲<big>2018-वर्गः</big>
▲<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/132_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-1_sakAre-pare_2018-08-29.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-1_sakAre-pare_2018-08-29]</big>
▲<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/133_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-2_takAre-thakAre-ca-pare_2018-09-05.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-2_takAre-thakAre-ca-pare_2018-09-05]</big>
▲<big>३) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/134_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-3_sa-ta-tha-cintanam__dhakAre-pare_2018-09-12.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-3_sa-ta-tha-cintanam_+_dhakAre-pare_2018-09-12]</big>
▲<big>४) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam2015-PaniniiyaStudy/135_dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-4_dhakAre-pare__vishiShTAbhyAsaH----_2018-09-19.mp3 dhAtu-pAThe-hal-sandhi-samagra-cintanam-4_dhakAre-pare_+_vishiShTAbhyAsaH---लोलुञ्च्-लटि_2018-09-19]</big>
▲<big>2015-वर्गः</big>
▲<big>१) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/45a_dhatu-patheHal-sandhi-samgrahah-1__2015-07-01.mp3 dhAtu-pAThe hal-sandhi-saMgrahaH-1__2015-07-01]</big>
▲<big>२) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/46_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-1_sakArAdi-pare_2015-07-08.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-1_sakArAdi-pare_2015-07-08]</big>
▲<big>३) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/47_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-2_takArAdi-pare_thakArAdi-pare-ca_2015-07-15.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-2_takArAdi-pare_thakArAdi-pare-ca_2015-07-15]</big>
▲<big>४) [https://archive.org/download/SamskritaVyakaranam-PaniniiyaStudyII/48_dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-3_dhakArAdi-pare_2015-07-22.mp3 dhAtu-pAThe_hal-sandhi-saMgrahaH-3_dhakArAdi-pare_2015-07-22]</big>
Line 30 ⟶ 32:
<u><big>सकारादौ प्रत्यये परे सन्धिकार्याणि</big></u>
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
|<big>क् + स्</big>
Line 225 ⟶ 227:
|<big>जाहय् + सि → जाहसि</big>
|-
|<big>
|<big>
|<big>रेफस्य किमपि कार्यं न, सकारस्य षत्वम्</big>
|<big>आदेशप्रत्यययोः</big>
|<big>
|-
|<big>ल् + स्</big>
Line 274 ⟶ 276:
| <big>वस् + स्यति → वत्स्यति</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
| rowspan="3" |<big>ह् + स्</big>
Line 370 ⟶ 372:
|<big> → नत्स्यति</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
!<big>'''पूर्ववर्णाः'''</big>
|<big>'''आदेशः'''</big>▼
|-
|<big>क्, ख्, ग्, घ्, च्, छ्, ज्, झ्, ढ्, श्, ष्, ह्</big>
Line 393 ⟶ 394:
|<big>लोपः</big>
|-
|<big>
|<big>न किमपि</big>
|-
Line 403 ⟶ 404:
|<big>आर्धधातुके परे तकारः</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
!'''<big>पूर्ववर्णः</big>'''
▲|+
|-
|<big>क् + त्/थ्</big>
Line 541 ⟶ 540:
|<big>तथयोः ष्टुत्वम्,</big>
|<big>ष्टुना ष्टुः</big>
|<big>लोलुण्ठ् + ति → लोलुण्ठ् + टि</big
|-
|<big>ठकारस्य चर्त्वेन ट्कारः</big>
Line 575 ⟶ 574:
| <big> → लेढा</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
|<big>त् + त्/थ्</big>
Line 656 ⟶ 655:
|<big>किमपि कार्यं न</big>
|
|<big>
|-
|<big>ल् + त्/थ्</big>
Line 696 ⟶ 695:
|<big>चाकस् + ति → चाकस्ति</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|'''<big>पूर्ववर्णः</big>'''
|'''<big>आदेशः</big>'''
Line 705 ⟶ 704:
| rowspan="4" |<big>ह् + त्/थ्</big>
| rowspan="4" |<big>ढ्</big>
|<big>१. हकारस्य ढकारः
|<big>हो ढः</big>
|<big>लिह् → लेह् + ति → लेढ् + ति</big>
|-
|<big>तथयोः धकारादेशः
|<big>झषस्तथोर्धोऽधः</big>
| <big> → लेढ् + धि</big>
|-
|<big>धकारस्य ष्टुत्वेन ढकारः
|<big>ष्टुना ष्टुः</big>
| <big> → लेढ् + ढि</big>
Line 727 ⟶ 726:
|<big>दुह् + ते → दुघ् + ते</big>
|-
|<big>तर्हि हकारस्य घकारः
|<big>झषस्तथोर्धोऽधः</big>
| <big> → दुघ् + धे</big>
|-
|<big>तथयोः धकारादेशः
|<big>झलां जश् झशि</big>
| <big> → दुग्धे</big>
Line 751 ⟶ 750:
|-
|
|<big>विकल्पेन घकारः, तथयोः</big
|<big>झषस्तथोर्धोऽधः</big>
| <big> → द्रोग्धा</big>
|-
|<big>ढ्</big>
|<big>धकारादेशः, घकारस्य</big
|<big>झलां जश् झशि</big>
|
Line 776 ⟶ 775:
|-
|
|<big>पक्षे हकारस्य ढकारः
|<big>झषस्तथोर्धोऽधः</big>
| <big> → द्रोढ् + ढा</big>
Line 786 ⟶ 785:
|-
|
|<big>तथयोः धकारादेशः
|
|
Line 796 ⟶ 795:
|-
|
|<big>धकारस्य ष्टुत्वेन ढकारः
|
|
Line 807 ⟶ 806:
| rowspan="4" |
| rowspan="4" |<big>द् + ध्</big>
|<big>४. नह्-धातोः हकारस्य</big
|<big>नहो धः</big>
|<big>नह् + ता → नध् + ता</big>
|-
|<big>धकारादेशः, तथयोः</big
|<big>झषस्तथोर्धोऽधः</big>
| <big> → नध् + धा</big>
|-
|<big>धकारादेशः, पूर्वधकारस्य</big
|<big>झलां जश् झशि</big>
| <big> → नद्धा</big>
Line 824 ⟶ 823:
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
|<big>घ्, झ्, ध्, भ्</big>
Line 855 ⟶ 853:
|<big>लोपः</big>
|-
|<big>
|<big>न किमपि</big>
|-
Line 867 ⟶ 865:
|<big>ढकारः/घकारः, तथयोः धकारादेशः, ढघयोः जश्त्वम्</big>
|}
<big><u>धकारादौ प्रत्यये परे सन्धिकार्याणि</u></big>
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
|<big>क् + ध्</big>
Line 1,037 ⟶ 1,040:
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
|<big>त् + ध्</big>
Line 1,133 ⟶ 1,136:
|<big>वावस् + धि → वावधि</big>
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
|-
| rowspan="4" |<big>ह् + ध्</big>
Line 1,146 ⟶ 1,149:
|<big>लिह् + धि → लिढ् + धि</big>
|-
|<big>धकारस्य ष्टुत्वेन ढकारः
|<big>ष्टुना ष्टुः</big>
| <big> → लिढ् + ढि</big>
|-
|<big>पूर्वढकारस्य लोपः
|<big>ढो ढे लोपः</big>
| <big> → लिढि</big>
Line 1,164 ⟶ 1,167:
|<big>वावह् + धि → वावढ् + धि</big>
|-
|<big>ढकारः, पूर्वढकारस्य लोपः, लुप्तढकारात्</big
|<big>ष्टुना ष्टुः</big>
| <big> → वावढ् + ढि</big>
Line 1,182 ⟶ 1,185:
|<big>दुह् + धि → दुघ् + धि</big>
|-
|<big>तर्हि हकारस्य घकारः
|<big>झलां जश् झशि</big>
| <big> → दुग्धि</big>
Line 1,192 ⟶ 1,195:
| rowspan="4" |
|<big>ग् + ध्</big>
|<big>२अ. दकारादि-हकारान्तः
|<big>दादेर्धातोर्घः</big>
|<big>दिह् + ध्वे → दिघ् + ध्वे</big>
|-
|<big>(+ भष्भावः)</big>
|<big>ध्वे परे, तर्हि हकारस्य</big
|<big>एकाचो बशो भष्</big>
| <big> → धिघ् + ध्वे</big>
|-
|
|<big>घकारः, आदौ बशः भष्
|<big>झषन्तस्य स्ध्वोः</big>
| <big> → धिग्ध्वे</big>
Line 1,212 ⟶ 1,215:
|-
| rowspan="13" |
|<big>ग् + ध्</big
|<big>३. द्रुह्, मुह्, स्नुह्, स्निह् एषां धातूनां</big>
|<big>वा द्रुहमुहष्णुहष्णिहाम्</big>
Line 1,218 ⟶ 1,221:
|-
|
|<big>हकारस्य विकल्पेन घकारः
|<big>झलां जश् झशि</big
| <big> → द्रुग्धि</big
|-
|
|<big>घकारस्य जश्त्वेन गः</big
|
|
Line 1,234 ⟶ 1,237:
|
|
|<big>हो ढः</big
|<big>द्रुह् + धि → द्रुढ् + धि</big>
|-
Line 1,248 ⟶ 1,251:
|-
|
|<big>धकारस्य ष्टुत्वेन ढकारः
|
|
Line 1,258 ⟶ 1,261:
|-
|
|<big>पूर्वढकारस्य लोपः
|
|
Line 1,279 ⟶ 1,282:
| rowspan="2" |
| rowspan="2" |<big>द् + ध्</big>
|<big>४. नह्-धातोः हकारस्य</big
|<big>नहो धः</big>
|<big>नानह् + धि → नानध् + धि</big>
Line 1,287 ⟶ 1,290:
| <big> → नानद्धि</big>
|}
<big>*पम्फुल् + सि → पम्फुल्षि | अत्र प्रश्नः उदेति किमर्थं गुणो न स्यात् |</big>
Line 1,299 ⟶ 1,306:
<big>'''चरफलोश्च''' (७.४.८७) =
<big>'''उत्परस्यातः''' (७.४.८८) =
Line 1,308 ⟶ 1,315:
<big>
<big>
Line 1,320 ⟶ 1,327:
<big>प्रश्नः अस्ति यत् तपकरणस्य सामर्थ्यात् यया रीत्या गुणः निवारितः, किमर्थं न एवमेव
Line 1,328 ⟶ 1,335:
[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/8/8d/%E0%A5%A7%E0%A5%A8_-_%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%99%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A5%81_%E0%A4%B9%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BF_-_%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%83.pdf १२ - तिङन्तेषु हल्सन्धिकार्याणि - सङ्ग्रहः.pdf]
<big>Swarup - July 2015 (अस्मिन् करपत्रे यानि कोष्ठकानि सन्ति, तानि साक्षात् मातृभिः दीक्षितपुष्पाभिः विरचितानि)</big>
|