page_and_link_managers, Administrators
5,097
edits
Rajagopalan (talk | contribs) No edit summary |
No edit summary |
||
(16 intermediate revisions by 5 users not shown) | |||
Line 1:
{{DISPLAYTITLE: 11 - प्रेरणार्थे णिच् - परिचयः}}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed"
!ध्वनिमुद्रणानि
|-
|१) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/193_Natva-niShedhaka-sUtrANi__Nijanta-paricayaH_2018--09-15.mp3 Natva-niShedhaka-sUtrANi_+_Nijanta-paricayaH_2018-09-15]
|-
|२) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/194_Nijanta-rUpANAM-trayaH-pramukha-prakArAH_2018-09-22.mp3 Nijanta-rUpANAM-trayaH-pramukha-prakArAH_2018-09-22]
|-
|३) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/195_AkArAnta-dhAtUnAM-Nijanta-rUpANi__sAmagrika-abhyAsaH_2018-09-29.mp3 AkArAnta-dhAtUnAM-Nijanta-rUpANi_+_sAmagrika-abhyAsaH_2018-09-29]
|-
|४) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/196_sAmagrika-rUpAbhyAsaH---ajantAnAM-halantAnAM-ca_2018-10-06.mp3 sAmagrika-rUpAbhyAsaH---ajantAnAM-halantAnAM-ca_2018-10-06]
|-
|५) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/197_NijantAnAM-prayogaH---kutra-prayojyakartuH-dvitiiyA-kutra-tRutiiyA_2018-10-13.mp3 NijantAnAM-prayogaH---kutra-prayojyakartuH-dvitiiyA-kutra-tRutiiyA_2018-10-13]
|-
|६) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/198_nijantanam-ktavatvante-neh-lopah__prayojyakartuh-dvitiiyantabhyashah_2018-10-20.mp3 NijantAnAM-ktavatvante-NeH -lopaH_+_prayojyakartuH-dvitiiyAntAbhyAshaH_2018-10-20]
|-
|७) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/199_prayojyakartuH-dvitiiyAntAbhyAsaH-tRutiiyAntAbhyAsashca_2018-10-27.mp3 prayojyakartuH-dvitiiyAntAbhyAsaH-tRutiiyAntAbhyAsashca_2018-10-27]
|-
|८) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/200_kartuH-karmaNaH-ca-uktAnuktatvAt-vibhaktikatvaM__nIjantasya-karmaNiprayogaH_2018-11-03.mp3 kartuH-karmaNaH-ca-uktAnuktatvAt-vibhaktikatvaM_+_nIjantasya-karmaNiprayogaH_2018-11-03]
|-
|९) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/201_aNijante-Nijante-ca-kartariprayoge-karmaNiprayoge-ca-kartuH-karmaNaH-vibhaktyabhyAsaH_2018-11-10.mp3 aNijante-Nijante-ca-kartariprayoge-karmaNiprayoge-ca-kartuH-karmaNaH-vibhaktyabhyAsaH_2018-11-10]
|-
|१०) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/202_NijantAbhyAsaH--dhAtunirmANasya__tingantasya__kRudantasya-ca_2018-11-17.mp3 NijantAbhyAsaH--dhAtunirmANasya_+_tingantasya_+_kRudantasya-ca_2018-11-17]
|-
|११) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/203_NijantAnAM-kRudanta-cintanam---tumun__ktvA__lyap__ktavatu_2018-11-24.mp3 NijantAnAM-kRudanta-cintanam---tumun_+_ktvA_+_lyap_+_ktavatu_2018-11-24]
|-
|१२) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/204_NijantAnAM-prayogAbhyAsaH---prayojyakartuH-kiM-vibhaktikatvam_2018-12-01.mp3 NijantAnAM-prayogAbhyAsaH---prayojyakartuH-kiM-vibhaktikatvam_2018-12-01]
|-
|१३) [https://archive.org/download/Samskritam_2013/205_NijantAnAM-prayogAbhyAsaH---gati-buddhi-pratyavasANArtha-shabdakarma-akarmakANAm_2018-12-08.mp3 NijantAnAM-prayogAbhyAsaH---gati-buddhi-pratyavasANArtha-shabdakarma-akarmakANAm_2018-12-08]
|}
Line 134 ⟶ 136:
<big>वद् + णिच् → वादि → वादयति</big>
<big>पत् + णिच् → पाति → पातयति</big>
<big>नट् + णिच् → नाटि → नाटयति</big>
Line 184 ⟶ 186:
<big>द्रु + णिच् → द्रौ + इ → द्राव् + इ → द्रावि → '''सनाद्यन्ता धातवः''' (३.१.३२) → द्रावि + शप् + ति → द्रावयति</big>
<big><br />▼
<big>c) ऋकारान्ताः ॠकारान्ताः च</big>
<big>'''अचो ञ्णिति''' (७.२.११५) इत्यनेन एषां धातूनाम् अन्त्यस्य ऋकारस्य ॠकारस्य वा वृद्धिः | यथा—</big><font size="4"></font><font size="4"></font>
<big>कृ + णिच् → कार् + इ → कारि → '''सनाद्यन्ता धातवः''' (३.१.३२) → कारि + शप् + ति → कारयति</big>
<font size="4"></font>
<big>हृ + णिच् → हार् + इ → हारि → '''सनाद्यन्ता धातवः''' (३.१.३२) → हारि + शप् + ति → हारयति</big>
<font size="4"></font>
<big>तॄ + णिच् → तार् + इ → तारि → '''सनाद्यन्ता धातवः''' (३.१.३२) → तारि + शप् + ति → तारयति</big>
d) <u>आकारान्ताः</u></big>
Line 292 ⟶ 315:
<big><br />
चुरादिगणे णिच्-प्रत्ययः स्वार्थे विधीयते एव
<big><br />
Line 301 ⟶ 324:
<big><br />
<big><br />
Line 416 ⟶ 439:
|<big>कर्मणिप्रयोगः</big>
|-
|<big><nowiki>गुरुः छात्रं
|<big><nowiki>गुरुणा छात्रः श्लोकार्थं बोध्यते / गुरुणा छात्रं श्लोकार्थः बोध्यते |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>माता शिशुं ओदनं भोजयति |</nowiki></big>
|<big><nowiki>मात्रा शिशुः
|-
|<big><nowiki>अध्यापकः बालं वेदम् अध्यापयति |</nowiki></big>
Line 432 ⟶ 455:
|-
|<big><nowiki>गुरुः विद्यार्थिनं पद्यार्थं जल्पयति |</nowiki></big>
|<big><nowiki>गुरुणा
|-
|<big><nowiki>पिता शिशुं शुकं दर्शयति |</nowiki></big>
Line 446 ⟶ 469:
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
<small>[https://
Swarup – June 2014 (Updated Sept 2018)
|