13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/tumun-pratyayaH: Difference between revisions

 

==== <big>'''अवधेयम् ---'''</big> ====

<big>'''कर्तुम्, गन्तुम्, क्रेतुम्, पठितुम्, भवितुम्, प्रार्थितुम्, पातुम्, खादितुम्, क्रीडितुम्, प्रत्यागन्तुम्''' इति एतेषु शब्देषु “'''तुमुन्'''” इति प्रत्ययः योजितः अस्ति | एकस्याः क्रियायाः अपेक्षायाम् इच्छायां वा यदि अन्या काचित् क्रिया भवति तर्हि अपेक्षितक्रियायाः प्रदर्शनाय “'''तुमुन्'''” इति प्रत्ययस्य उपयोगः भवति | यथा –</big>

 

 

 

<big>यथा – रामः किमर्थं चषकं स्वीकरोति ? रामः दुग्धं पातुं चषकं स्वीकरोति |</big>  

 

 

 

 

 

{| class="wikitable"

!

!<big>तुमुन्नन्तरुपम्</big>

|-

|<big>पतति</big>

|<big>पतितुम्</big>

|-

|<big>हसति</big>

|<big>हसितुम्</big>

|-

|<big>धावति</big>

|<big>धावितुम्</big>

|-

|<big>पठति</big>

|<big>पठितुम्</big>

|-

|<big>भवति</big>

|<big>भवितुम्</big>

|-

|<big>चलति</big>

|<big>चलितुम्</big>

|-

|<big>नयति</big>

|<big>नेतुम्</big>

|<big>लेखितुम्</big>

|-

|<big>मिलति</big>

|<big>मेलितुम्</big>

|<big>कर्तुम्</big>

|-

|<big>ग्रहीतुम्</big>

|-

|<big>पृच्छति</big>

|<big>प्रष्टुम्</big>

|-

|<big>पश्यति</big>

|<big>द्रष्टुम्</big>

|-

|<big>पिबति</big>

|<big>पातुम्</big>

|-

|<big>ददाति</big>

|<big>दातुम्</big>

|-

|<big>उत्तिष्ठति</big>

|<big>उत्थातुम्</big>

|-

|<big>उपविशति</big>

|<big>उपवेष्टुम्</big>

 

 

 

 

<big>रामनाथः लेखनम् इच्छति। ———> रामनाथः लेखितुम् इच्छति।</big>

 

<big><br /></big>

 

 

<big><br />'''१) कोष्ठगतशब्दान् तुमुन्नन्तपदेषु परिवर्त्य रिक्तस्थानानि पूरयन्तु ।'''</big>

<big>९. मूषकः ______ भोजनालयं प्रविशति । (खादनार्थम्)</big>

 

 

<big><br /></big>

 

<big>१. गोविन्दः तत्र ______ शक्नोति । (स्था)</big>

 

<big><br /></big>

 

<big>उदाहरणम् अनुसॄत्य परिवर्तनम् करोतु ---</big>

{| class="wikitable"

!

!<big>वर्तमानकालः</big>

|-

|<big>उदा.</big>

|-

|<big>३.</big>

|

|