6---sArvadhAtukaprakaraNam-anadantam-aGgam/12---tinganteShu-halsandhi-kAryANi---saMgrahaH: Difference between revisions
6---sArvadhAtukaprakaraNam-anadantam-aGgam/12---tinganteShu-halsandhi-kAryANi---saMgrahaH (view source)
Revision as of 22:44, 25 May 2021
, 2 years agono edit summary
Shubhada V (talk | contribs) No edit summary |
Shubhada V (talk | contribs) No edit summary |
||
Line 281:
|'''<big>उदाहरणम्</big>'''
|-
| rowspan="
| rowspan="
| rowspan="
|<big>हो ढः</big>
|<big>लिह् → लेह् + सि → लेढ् + सि</big>
|-▼
| ▼
| ▼
|-
|<big>षढोः कः सि</big>
| <big> → लेक् + सि</big>
|-▼
| ▼
| ▼
|-
|<big>आदेशप्रत्यययोः</big>
| <big> → लेक्षि</big>
|-
| rowspan="
| rowspan="
|<big>२. यदि धातुः
|<big>दादेर्धातोर्घः</big>
|<big>दुह् → दोह् + स्यति → दोघ् + स्यति</big>
|-
| ▼
| ▼
▲|<big>तर्हि हकारस्य घकारः,</big><span lang="hi-IN">वस् + स्यति → वत्स्यति</span>
|<big>एकाचो बशो...</big>
|
|-
|<big>दकारस्य भष्भावः, घकारस्य</big
|<big>खरि च</big>
| <big> → धोक् + स्यति</big>
Line 325 ⟶ 311:
|
|-
|<big>चर्त्वेन ककारः, सकारस्य</big
|<big>आदेशप्रत्यययोः</big>
| <big> → धोक्ष्यति</big>
|-
|<big>षत्वम्</big>
Line 337 ⟶ 319:
|
|-
| rowspan="
| rowspan="
|<big>३. द्रुह्, मुह्, स्नुह्, स्निह्</big>
|<big>वा द्रुहमुहष्णुहष्णिहाम्</big>
|<big>मुह् → मोह् + स्यति → मोघ् + स्यति</big>
|-
|<big>एषां धातूनां हकारस्य विकल्पेन घकारः, तस्य चर्त्वेन ककारः, सकारस्य षत्वम्</big>
|<big>खरि च</big>
| <big> → मोक् + स्यति</big>
|-
|
Line 360 ⟶ 334:
|-
|<big>पक्षे ढकारः, तस्य ककारादेशः, सकारस्य षत्वम्</big>
|
|
Line 391 ⟶ 361:
| <big> → मोक्ष्यति</big>
|-
| rowspan="
| rowspan="
| rowspan="
|<big>नहो धः</big>
|<big>नह् + स्यति → नध् + स्यति</big>
▲|-
|<big>खरि च</big>▼
|<big> → नत्स्यति</big>▼
▲|}
{| class="mw-collapsible mw-collapsed"
|+<big>'''<u>अयं सङ्ग्रहः</u>'''</big>
|<big>'''पूर्ववर्णाः'''</big>
|<big>'''आदेशः'''</big>
|<big>क्, ख्, ग्, घ्, च्, छ्, ज्, झ्, ढ्, श्, ष्, ह्</big>
|<big>क्</big>
▲|-
|<big>ट्, ठ्, ड्</big>
|<big>ट्</big>
|<big>त्, थ्, द्, ध्</big>
|<big>त्</big>
|<big>प्, फ्, ब्, भ्</big>
|<big>प्</big>
|<big>म्, न्</big>
|<big>अनुस्वारः</big>
|<big>य्, व्</big>
|<big>लोपः</big>
|-
|<big>र्, ल्</big>
|<big>न किमपि</big>
|-
|<big>स्</big>
▲|खरि च
|<big>सार्वधातुके सकारे न किमपि,</big>
▲| → नत्स्यति
<big>आर्धधातुके परे तकारः</big>
|}
| |||