13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/yadi-tarhi: Difference between revisions

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/yadi-tarhi
Jump to navigation Jump to search
Content deleted Content added
Anjali (talk | contribs)
No edit summary
Shobha Chillal (talk | contribs)
No edit summary
Line 1: Line 1:
{{DISPLAYTITLE:यदि - तर्हि}}
{{DISPLAYTITLE:यदि - तर्हि}}
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']]
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']]
<big>यदि - तर्हि</big>


=== <big>'''यदि - तर्हि'''</big> ===
== <big>'''यदि - तर्हि'''</big> ==






<big>यदि, तर्हि इति अव्ययानि।</big>
=== <big>यदि, तर्हि इति अव्ययपदानि।</big> ===
<big>यदि means if , तर्हि means then.</big>


==== <big>ध्यानेन पठतु अवगच्छतु </big> ====
<big>यदि means if , तर्हि means then.</big>
<big>यदि परिक्षा भवति तर्हि छात्राः पठन्ति।</big>

<big>ध्यानेन पठतु, अवगच्छतु ---</big>

<big>यदि परिक्षा भवति तर्हि छात्रः पठति।</big>


<big>यदि जलम् अस्ति तर्हि माता वस्त्रम् प्रक्षालयति।</big>
<big>यदि जलम् अस्ति तर्हि माता वस्त्रम् प्रक्षालयति।</big>


<big>यदि आसन्दः अस्ति, तर्हि याचकः उपविशति।</big>
<big>यदि आसन्दः अस्ति, तर्हि सः उपविशति।</big>


<big>यदि वृष्टिः अस्ति तर्हि बालकः विद्यालयम् न गच्छति।</big>
<big>यदि वृष्टिः भवति तर्हि बालकः विद्यालयम् न गच्छति।</big>


<big>यदि पिता तर्जयति तर्हि पुत्रं पठति ।</big>
<big>यदि पिता तर्जयति तर्हि पुत्रः पठति ।</big>




=== <big>अभ्यासः</big> ===
=== <big>अभ्यासः</big> ===
<big>१. अधो भागे उदाहरणं पश्यतु। अत्र वाक्यद्वयं लिखितं अस्ति। “'''यदि-तर्हि”''' इति योजयित्वा एकं वाक्यं कृतमस्ति । तथा एव अन्यानि वाक्यानि लिखतु।</big>
<big>१. अधो भागे उदाहरणं पश्यतु। अत्र वाक्यद्वयं लिखितं अस्ति। “'''यदि-तर्हि”''' इति योजयित्वा तयोः एकं वाक्यं रचितमस्ति। तथा एव अन्यानि वाक्यानि लिखतु।</big>


<big>यथा –</big>
<big>यथा –</big>
Line 54: Line 51:


=== <big>अभ्यासः </big> ===
=== <big>अभ्यासः </big> ===
<big>२. अधः शब्दद्वयं निर्दिष्टम् अस्ति | पूर्वार्धे प्रथमशब्दम् , उत्तरार्धे द्वितीयशब्दं च प्रयुज्य “यदि - तर्हि” युक्तानि लिखन्तु |</big>
<big>२. अधः शब्दद्वयं निर्दिष्टम् अस्ति | पूर्वार्धे प्रथमशब्दम् , उत्तरार्धे द्वितीयशब्दं च प्रयुज्य “यदि - तर्हि” युक्तानि वाक्यानि लिखन्तु |</big>


<big>उदा-     निद्रा- शयनम् </big>
<big>उदा-    </big>


<big>निद्रा- शयनम् </big>
<big>               यदि निद्रा आगच्छति तर्हि शयनं करोतु |</big>

<big>'''यदि''' निद्रा आगच्छति '''तर्हि''' शयनं करोतु |</big>


<big>1.ज्वर: - औषधाम् </big>
<big>1.ज्वर: - औषधाम् </big>


<big>…… ……अस्ति …… …… आवश्यकं।</big>
<big>…………अस्ति ……….  ………. ……….. ………..|</big>


<big> 2. बुभुक्षा - भोजनम् </big>
<big> 2. बुभुक्षा - भोजनम् </big>

<big>…… ……अस्ति …… …… आवश्यकं।</big>


<big>3.पिपासा - जलम् </big>
<big>3.पिपासा - जलम् </big>

<big>…… ……अस्ति …… …… आवश्यकं।</big>


<big>4. दृष्टिदोषः - उपनेत्रम् </big>
<big>4. दृष्टिदोषः - उपनेत्रम् </big>

<big>…… ……अस्ति …… …… आवश्यकं।</big>


<big>5. धनम् - उद्योगः </big>
<big>5. धनम् - उद्योगः </big>


<big>…… …… अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>
<big>…………… आवश्यकं …….. ……… …………… ………|</big>


<big>6. शान्तिः - आश्रमः </big>
<big>6. शान्तिः - सत्सङ्गः</big>


<big>…… ……अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>
<big>7. क्षीरम्  - क्षीरकेन्द्रम् </big>

<big>7. क्षीरम्  - धेनुः</big>

<big>…… ……अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>


<big>8. कार्यसिद्धिः  -  परिश्रमः </big>
<big>8. कार्यसिद्धिः  -  परिश्रमः </big>


<big>…… ……अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>
<big>9. चाकलेकः  -    आपणः </big>

<big>9. चाकलेकः  -  धनम्</big>

<big>…… ……अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>

<big>10. तृप्तिः  -  समाजसेवा </big>


<big>…… ……अपेक्षितम् …… …… आवश्यकं।</big>
<big>10. तृप्तिः  -  समाजसेवा </big>






=== <big>अभ्यासः </big> ===
=== <big>अभ्यासः </big> ===
<big>३. समीरः शय्यादिवस्त्राणि भातकार्थं ददाति | भाटकविवरणम् तु-</big>
<big>३. समीरः शय्यादिवस्त्राणि भाटकार्थं ददाति | भाटकविवरणं अधोभागे दत्तमस्ति</big>
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|<big>वस्तुनाम </big>
|<big>वस्तुनाम </big>
Line 96: Line 112:
|<big>शय्या </big>
|<big>शय्या </big>
|<big>४.००</big>
|<big>४.००</big>
|<big>७.00</big>
|<big>७.००</big>
|<big>१०.००</big>
|<big>१०.००</big>
|-
|-
Line 109: Line 125:
|<big>५.००</big>
|<big>५.००</big>
|-
|-
|<big>आच्चादकम् </big>
|<big>आच्छादकम् </big>
|<big>१.००</big>
|<big>१.००</big>
|<big>२.००</big>
|<big>२.००</big>
Line 115: Line 131:
|}
|}


<big>उपरितनविवरणस्य आधारेण किम् वस्तु कति दिनानि नीतम् चेत् कियत् दातव्यम् इति “यदि-तर्हि” युक्तेन वाक्येन लिखन्तु।</big>



<big>उदा- यदि शय्या एकम् दिनम् नीयते तर्हि भातटकम् चत्वारि रूप्यकाणि । </big>
==== <big>उपरितनविवरणस्य आधारेण किम् वस्तु कति दिनानि नीतम् चेत् कियत् मूल्यं दातव्यम् इति “यदि-तर्हि” इति उपयुज्य लिखन्तु।</big> ====
<big>उदा- '''यदि''' शय्या एकम् दिनम् नीयते '''तर्हि''' भाटकम् चत्वारि रूप्यकाणि । </big>


<big>1.  …………शय्या  दिनद्वयम् नीयते ……….भाटकम् ……… ………. ।</big>
<big>1.  …………शय्या  दिनद्वयम् नीयते ……….भाटकम् ……… ………. ।</big>