12---vyAvahArikii-shikShikA
12 - व्यावहारिकी शिक्षिका
अस्मिन् पुटे अतीव व्यावहारिकव्याकरणसम्बद्ध-विषयेषु लघु-लेखाः स्थाप्यन्ते | पठनेन पाठकस्य भाषा इतोऽपि परिष्कृता भवतु इति लक्ष्यम् | रक्षा-भगिनी पत्राणि लिखित्वा अस्माकं विभिन्नवर्गाणां गुग्ल् ग्रुप्स् मध्ये प्रेषयति; भगिनी अस्माकं प्रगतव्याकरणवर्गे विद्यार्थिनी | मूलविषयाः विभिन्नेभ्यः स्रोतेभ्यः आयान्ति— आरम्भे सर्वे विषयाः शिवकुमारीभगिन्या दत्ताः, तया च महत् साहाय्यं कृतं प्रत्येकस्मिन् पत्रे | शिवकुमारी-भगिन्या राष्ट्रियसंस्कृतविद्यापीठे अधीतम्, आचार्य, व्याकरणं; राष्ट्रियसंस्कृतविद्यापीठम्, तिरुपतिः, विद्यावारिधिः (Ph.D) अपि तत एव | भगिन्याः साहाय्यार्थं च अस्माकं पूर्णकृतज्ञता | अग्रे गच्छता कालेन अपरेषामपि विचारेभ्यः विषयाः आगताः, अस्माकं मनसि कदाचित् भवति स्म, बहु वारं च शुद्धिकौमुदी, भाषापाकः एतादृशेभ्यः पुस्तकेभ्यः अपि मूलविषयाः आयान्ति अतः हेगडे-महोदयस्यापि अस्मिन् महत् साहाय्यम् | अस्माकं लेखनशैली अत्र किन्तु किञ्चित् भिन्ना; इतोऽपि सूत्राधारितं चिन्तनं परिशीलनञ्च | अस्माकं पाठकेषु कस्यचित् प्रश्नः अथवा नूतनविषयस्य लेखनार्थं सूचना अस्ति चेत् कृपया पत्रं प्रेषयतु अत्र [dinbandhu@sprynet.com] अनेन वयं अनुगृहीताः भवामः |
| 12 - व्यावहारिकी शिक्षिका
|
| 'हित्वा' कस्य धातोः ?
|
| (ऋकारः इत्यनेन) ऋकारः/रकारऋकारौ
|
| अकृत्वा / अकृत्य
|
| अतिक्रामति / अतिक्रमति
|
| अधेतुम् / अध्येतुम् / अधीतुम्
|
| अन्विषति / अन्विष्यति
|
| अवगत्य / अवगम्य
|
| आपाय / आपीय
|
| आरभणीयम्/आरम्भणीयम्
|
| आह्वयितुम् / आह्वातुम्
|
| उपावेश्य/उपवेश्य
|
| उषित्वा/वसित्वा/वस्त्वा
|
| कुर्वती / कुर्वन्ती
|
| क्रीडाङ्गनम्/क्रीडाङ्गणम्
|
| गमयति, गामयति
|
| गीतम् / गीताम्
|
| ग्रहीतुम् /गृहितुम्
|
| ग्रहीष्यति/ग्रहिष्यति
|
| चित्-चन प्रयोगः
|
| जागृतवान् / जागरितवान्
|
| जाग्रति / जाग्रन्ति
|
| ज्ञातुकामः , गन्तुकामः इत्यादयः
|
| ददत् / ददन्
|
| दंशति/दशति
|
| द्विकर्मकधातूनां कर्तरिप्रयोगे कारकव्यवस्था
|
| द्विकर्मकधातूनां कर्मणिप्रयोगे कारकव्यवस्था
|
| निद्रितवान्/निद्राणवान्
|
| निर्माय/निर्मीय
|
| नैके-अनेके, अनन्यः-नान्यः इत्यादयः प्रयोगाः
|
| पक्वः / पक्तः
|
| पञ्चष / पञ्चषड्
|
| प्रणम्य/प्रणत्य
|
| प्रत्यहः/प्रत्यहम्
|
| प्रत्येकस्य/प्रत्येकम्
|
| प्रभावेन / प्रभावेण
|
| प्रशंसिता / प्रशस्ता
|
| प्रार्थये, प्रार्थयामि
|
| प्रियविश्वाय/प्रियविश्वस्मै
|
| प्रेरणार्थकणिजन्तस्थले कारकव्यवस्था
|
| प्रेरणार्थकणिजन्तस्थले कृ-धातोः, हृ-धातोः कारकव्यवस्था
|
| भिन्नं, छिन्नं, खिन्नम्, आपन्नम् इत्यादीनि पदानि
|
| भुनक्ति / भुङ्क्ते
|
| मातापितरौ / मातृपितरौ
|
| यदि-तर्हि
|
| लतापतये/लतापत्ये
|
| लिखित्वा / लेखित्वा
|
| वस्तुम्/वसितुम्/उषितुम्
|
| विरच्य / विरचय्य
|
| विश्वसति / विश्वसिति
|
| शुश्रूषति/शुश्रूषते
|
| श्रुत्वा/शृत्वा
|
| सततम्, सन्ततम्
|
| सप्तरात्रिः/सप्तरात्रम्
|
| साधयति, सेधयति
|
| सिञ्चितवती / सिक्तवती
|
| हन्ति/घ्नन्ति
|
| स्मरयति, स्मारयति
|
| कर्तृ-पितृ-शब्दयो: भेदः
|
