13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/yat--tat: Difference between revisions
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 2: | Line 2: | ||
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']] |
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']] |
||
= |
= <big>'''यत् – तत्'''</big> = |
||
===<big>'''पठत अवगच्छत च'''</big>=== |
===<big>'''पठत अवगच्छत च'''</big>=== |
||
<big>भारते '''यत्''' संस्कृत-ज्ञानम् अस्ति '''तत्''' अन्यत्र |
<big>भारते '''यत्''' संस्कृत-ज्ञानम् अस्ति '''तत्''' अन्यत्र नास्ति । </big> |
||
<big>चन्दनस्य काष्ठे गन्धस्य |
<big>चन्दनस्य काष्ठे गन्धस्य माधुर्यं '''यत्''' अस्ति '''तत्''' अन्यत्र नास्ति ।</big> |
||
<big>भारते '''यत्''' वास्तुशिल्पम् अस्ति '''तत्''' अन्यत्र |
<big>भारते '''यत्''' वास्तुशिल्पम् अस्ति '''तत्''' अन्यत्र नास्ति ।</big> |
||
<big>भारते '''यत्''' वातावरणम् अस्ति '''तत्''' |
<big>भारते '''यत्''' वातावरणम् अस्ति '''तत्''' उत्तमम् । </big> |
||
<big> |
<big>उत्तरभारते '''यत्''' शैत्यम् अस्ति '''तत्''' दक्षिणभारते नास्ति ।</big> |
||
Line 22: | Line 22: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|<big>१.अलसाः |
|<big>१.अलसाः दृढकायाः । ते कार्यं न कुर्वन्ति।</big> |
||
|<big>यद्यपि अलसाः दृढकायाः तथापि ते कार्यं न |
|<big>यद्यपि अलसाः दृढकायाः तथापि ते कार्यं न कुर्वन्ति । </big> |
||
|- |
|- |
||
|<big>२. अहं योगासनं |
|<big>२. अहं योगासनं करोमि । मम तृप्तिः नास्ति।</big> |
||
|<big>यद्यपि अहं योगासनं करोमि तथापि मम तृप्तिः |
|<big>यद्यपि अहं योगासनं करोमि तथापि मम तृप्तिः नास्ति ।</big> |
||
|- |
|- |
||
|<big>३. सा प्रश्नान् पृच्छति। सा न अवगच्छति।</big> |
|<big>३. सा प्रश्नान् पृच्छति। सा न अवगच्छति।</big> |
||
|<big>यद्यपि सा प्रश्नान् पृच्छति तथापि सा न |
|<big>यद्यपि सा प्रश्नान् पृच्छति तथापि सा न अवगच्छति ।</big> |
||
|- |
|- |
||
|<big>४. वृष्टिः सम्यक् आसीत्। कृषकः सन्तुष्टः नास्ति।</big> |
|<big>४. वृष्टिः सम्यक् आसीत्। कृषकः सन्तुष्टः नास्ति।</big> |
||
|<big>यद्यपि वृष्टिः सम्यक् असीत् तथापि कृषकः सन्तुष्टः |
|<big>यद्यपि वृष्टिः सम्यक् असीत् तथापि कृषकः सन्तुष्टः नास्ति ।</big> |
||
|- |
|- |
||
|<big>५. छात्राः नियमं जानन्ति। ते उल्लङ्घनं |
|<big>५. छात्राः नियमं जानन्ति। ते उल्लङ्घनं कुर्वन्ति ।</big> |
||
|<big>यद्यपि छात्राः नियमं जानन्ति तथापि ते उल्लङ्घनं |
|<big>यद्यपि छात्राः नियमं जानन्ति तथापि ते उल्लङ्घनं कुर्वन्ति ।</big> |
||
|} |
|} |
||
Line 44: | Line 44: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|<big>'''१.''' भवती यत् वदति तत् अहं न जानामि</big>। |
|<big>'''१.''' भवती यत् वदति तत् अहं न जानामि</big> । |
||
|- |
|- |
||
|'''२.''' |
|'''२.''' |
||
Line 65: | Line 65: | ||
|} |
|} |
||
=== === |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
<big>यथा –</big> |
<big>यथा –</big> |
||
<big> अद्य विरामः |
<big> अद्य विरामः अस्ति । अहं कार्यालयं गच्छामि ।</big> |
||
<big> यद्यपि अद्य विरामः अस्ति तथापि अहं कार्यालयं |
<big> यद्यपि अद्य विरामः अस्ति तथापि अहं कार्यालयं गच्छामि ।</big> |
||
<big>१. सा बुद्धिमती |
<big>१. सा बुद्धिमती । परीक्षायाम् अनुत्तीर्णा ।</big> |
||
<big>२. सः पूर्वम् असन्तुष्टः |
<big>२. सः पूर्वम् असन्तुष्टः आसीत् । इदानीं सन्तुष्टः जातः ।</big> |
||
<big>३. धनम् अस्ति। सः दानं न |
<big>३. धनम् अस्ति। सः दानं न करोति ।</big> |
||
<big>४. |
<big>४. ग्रन्थालयः अस्ति। सः पुस्तकं न स्वीकरोति ।</big> |
||
<big>५. बुभुक्षा |
<big>५. बुभुक्षा अस्ति । सा न खादति ।</big> |
||
<big>६. विद्युत् |
<big>६. विद्युत् नास्ति । सा गृहपाठं लिखति ।</big> |
||
<big>७. आरोग्यं सम्यक् |
<big>७. आरोग्यं सम्यक् नास्ति । सा चिकित्सालयं न गच्छति ।</big> |
||
<big>८. यानस्य समयः |
<big>८. यानस्य समयः अस्ति । यानं नास्ति ।</big> |
||
<big>९. रामः श्लोकं वारंवारं पठति। |
<big>९. रामः श्लोकं वारंवारं पठति। विस्मरति ।</big> |
||
<big>१०. वृष्टिः |
<big>१०. वृष्टिः अस्ति । सा उद्यानं गच्छति ।</big> |
||
'''PAGE 47''' |
'''PAGE 47''' |
Revision as of 16:19, 14 July 2023
यत् – तत्
पठत अवगच्छत च
भारते यत् संस्कृत-ज्ञानम् अस्ति तत् अन्यत्र नास्ति ।
चन्दनस्य काष्ठे गन्धस्य माधुर्यं यत् अस्ति तत् अन्यत्र नास्ति ।
भारते यत् वास्तुशिल्पम् अस्ति तत् अन्यत्र नास्ति ।
भारते यत् वातावरणम् अस्ति तत् उत्तमम् ।
उत्तरभारते यत् शैत्यम् अस्ति तत् दक्षिणभारते नास्ति ।
यद्यपि - तथापि
पठत अवगच्छत च
१.अलसाः दृढकायाः । ते कार्यं न कुर्वन्ति। | यद्यपि अलसाः दृढकायाः तथापि ते कार्यं न कुर्वन्ति । |
२. अहं योगासनं करोमि । मम तृप्तिः नास्ति। | यद्यपि अहं योगासनं करोमि तथापि मम तृप्तिः नास्ति । |
३. सा प्रश्नान् पृच्छति। सा न अवगच्छति। | यद्यपि सा प्रश्नान् पृच्छति तथापि सा न अवगच्छति । |
४. वृष्टिः सम्यक् आसीत्। कृषकः सन्तुष्टः नास्ति। | यद्यपि वृष्टिः सम्यक् असीत् तथापि कृषकः सन्तुष्टः नास्ति । |
५. छात्राः नियमं जानन्ति। ते उल्लङ्घनं कुर्वन्ति । | यद्यपि छात्राः नियमं जानन्ति तथापि ते उल्लङ्घनं कुर्वन्ति । |
अभ्यासः
१. ‘यत्त - त्’ उपयुज्य वाक्यानि लिखतु।
१. भवती यत् वदति तत् अहं न जानामि । |
२. |
३. |
४. |
५. |
६. |
७. |
८. |
९. |
१०. |
२. द्वे वाक्ये लिखिते स्तः | ते मिलित्वा एकं वाक्यं लिखतु
यथा –
अद्य विरामः अस्ति । अहं कार्यालयं गच्छामि ।
यद्यपि अद्य विरामः अस्ति तथापि अहं कार्यालयं गच्छामि ।
१. सा बुद्धिमती । परीक्षायाम् अनुत्तीर्णा ।
२. सः पूर्वम् असन्तुष्टः आसीत् । इदानीं सन्तुष्टः जातः ।
३. धनम् अस्ति। सः दानं न करोति ।
४. ग्रन्थालयः अस्ति। सः पुस्तकं न स्वीकरोति ।
५. बुभुक्षा अस्ति । सा न खादति ।
६. विद्युत् नास्ति । सा गृहपाठं लिखति ।
७. आरोग्यं सम्यक् नास्ति । सा चिकित्सालयं न गच्छति ।
८. यानस्य समयः अस्ति । यानं नास्ति ।
९. रामः श्लोकं वारंवारं पठति। विस्मरति ।
१०. वृष्टिः अस्ति । सा उद्यानं गच्छति ।
PAGE 47