13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/zarirAvayavanAmAni: Difference between revisions

From Samskrita Vyakaranam
< 13 - भाषित-संस्कृतम्‌‎ | Introductory Sanskrit Lessons
13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/zarirAvayavanAmAni
Jump to navigation Jump to search
Content added Content deleted
VisualWikitext
No edit summary
No edit summary
 
(12 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 3: Line 3:


== <big>'''शरीरावयवनामानि'''</big> ==
== <big>'''शरीरावयवनामानि'''</big> ==
[[File:1 - sharIrAvayavanAmAni.jpg|center|frameless|780x780px]]
[[File:Body Parts.jpg|center|frameless|621x621px]]
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
!<big>क्र.</big>
!<big>क्र.</big>
Line 172: Line 172:
|'''<big>म्</big>'''
|'''<big>म्</big>'''
|'''<big>हः</big>'''
|'''<big>हः</big>'''
|'''<big>षी</big>'''
|'''<big>ल</big>'''
|'''<big>झ</big>'''
|'''<big>झ</big>'''
|'''<big>शः</big>'''
|'''<big>शः</big>'''
Line 188: Line 188:
|'''<big>दू</big>'''
|'''<big>दू</big>'''
|'''<big>सु</big>'''
|'''<big>सु</big>'''
|'''<big>जै</big>'''
|'''<big>ला</big>'''
|'''<big>थौ</big>'''
|'''<big>थौ</big>'''
|'''<big>दू</big>'''
|'''<big>दू</big>'''
Line 204: Line 204:
|'''<big>डो</big>'''
|'''<big>डो</big>'''
|'''<big>टु</big>'''
|'''<big>टु</big>'''
|'''<big>थि</big>'''
|'''<big>ट</big>'''
|'''<big>णै</big>'''
|'''<big>णै</big>'''
|'''<big>खा</big>'''
|'''<big>खा</big>'''
Line 220: Line 220:
|'''<big>ल्यः</big>'''
|'''<big>ल्यः</big>'''
|'''<big>त्र</big>'''
|'''<big>त्र</big>'''
|'''<big>षी</big>'''
|'''<big>म्</big>'''
|'''<big>रा</big>'''
|'''<big>रा</big>'''
|'''<big>टौ</big>'''
|'''<big>टौ</big>'''
Line 440: Line 440:
|}
|}


==== <big>'''शरीरावयवनामानि - एतानि नामानि उपरिदत्ते कोष्टके अन्वेषयन्तु'''</big> ====

====<big>'''शरीरावयवनामानि -'''</big>====
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|<big>मस्तकम्</big>
|<big>मस्तकम्</big>
Line 475: Line 474:
|<big>नितम्बः</big>
|<big>नितम्बः</big>
|<big>पादः</big>
|<big>पादः</big>
|-
| colspan="10" |<big>'''उत्तरम्''' - '''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/4/48/45-sharirAvayavanAmAni_-_Answer_1.pdf शरीरावयवनामानि]'''</big>
|}
|}



<big>अभ्यासः</big>

<big>उत्तरम् - '''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/1/10/45B-1-%E0%A4%B6%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF_-_Answer_1.pdf शरीरावयवनामानि]-'''</big>



===<big>२) उचितेन क्रमानुसारेण शरीरस्य अवयवानां नामानि लिखतु ---</big>===
===<big>२) उचितेन क्रमानुसारेण शरीरस्य अवयवानां नामानि लिखतु ---</big>===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! colspan="2" |<big>शरीरावयवस्य नामानि</big>
!<big>शरीरावयवस्य नामानि</big>
|-
|-
| colspan="2" |<big>अङ्गुष्ठः, अङ्‌गुल्यः उदरम्, ऊरुः, ओष्ठौ, करः, कफोणिः, केशः, ग्रीवा, घुटिका, चरणः, जानु, नयनम्,</big>
|<big>अङ्गुष्ठः, अङ्‌गुल्यः उदरम्, ऊरुः, ओष्ठौ, करः, कफोणिः, केशः, ग्रीवा, घुटिका, चरणः,</big><big>जानु, नयनम्,</big> <big>नासिका, नितम्बः, पादः, पादतलः, पादाङ्‍गुष्ठः, पार्ष्णिः, पीठिका, भुजा ,</big> <big>मणिबन्धः मस्तकम्, मुखम्, ललाटम्, वक्षः, स्कन्धः ।</big>
<big>नासिका, नितम्बः, पादः, पादतलम्, पादाङ्‍गुष्ठः, पार्ष्णिः, पीठिका, भुजा , मणिबन्धः मस्तकम्, ललाटम्, वक्षः, स्कन्धः</big>
|-
|-
|[[File:Body Parts abhyAsaH.jpg|center|frameless|578x578px]]<small><sup>Creation credit - Sameer Talaar</sup></small>
![[File:2_-_sharIrAvayavanAmAni_abhyasaH.jpg|frameless|649x649px]]
|<nowiki>१) --------------- |</nowiki>
२) --------------- |

३) --------------- |

४) --------------- |

५) --------------- |

६) --------------- |

७) --------------- |

८) --------------- |

९) --------------- |

१०) --------------- |

११) --------------- |

१२) --------------- |

१३) --------------- |

१४) --------------- |

१५) --------------- |

१६) --------------- |

१७) --------------- |

१८) --------------- |

१९) --------------- |

२०) --------------- |

२१) --------------- |

२२) --------------- |

२३) --------------- |

२४) --------------- |

२५) --------------- |

२६) --------------- |
|-
|-
|
! colspan="2" |<sup><small>Reproduced with permission from Professor Madanmohan Jhaa.</small></sup> <small><sup>Assistance from Sameer Talar for creating the puzzle.</sup></small>
{|
!<small>'''१) ------ ।'''</small>
!<small>'''२) ------ ।'''</small>
!<small>'''३) ------ ।'''</small>
!<small>'''४) ------ ।'''</small>
!<small>'''५) ------ ।'''</small>
!<small>'''६) ------ ।'''</small>
!<small>'''७) ------ ।'''</small>
!<small>'''८) ------ ।'''</small>
|-
|<small>'''९) ------ ।'''</small>
|<small>'''१०) ------ ।'''</small>
|<small>'''११) ------ ।'''</small>
|<small>'''१२) ------ ।'''</small>
|<small>'''१३) ------ ।'''</small>
|<small>'''१४) ------ ।'''</small>
|<small>'''१५) ------ ।'''</small>
|<small>'''१६) ------ ।'''</small>
|-
|<small>'''१७) ------ ।'''</small>
|<small>'''१८) ------ ।'''</small>
|<small>'''१९) ------ ।'''</small>
|<small>'''२०) ------ ।'''</small>
|<small>'''२१) ------ ।'''</small>
|<small>'''२२) ------ ।'''</small>
|<small>'''२३) ------ ।'''</small>
|<small>'''२४) ------ ।'''</small>
|-
|<small>'''२५) ------ ।'''</small>
|<small>'''२६) ------ ।'''</small>
|<small>'''२७) ------ ।'''</small>
|
|
|
|
|
|}
<big>'''उत्तरम्''' - '''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/a/a8/45-sharirAvayavanAmAni_-_Answer_2.pdf शरीरावयवनामानि]'''</big>
|}
|}




<big>उत्तरम् - '''[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/6/6f/45B-2-_%E0%A4%B6%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF-_Answer_2.pdf शरीरावयवनामानि]'''</big>


'''<big>[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/e/eb/PAGE_45_PDF.pdf शरीरावयवनामानि pdf]</big>'''


'''PAGE 45'''
'''PAGE 45'''

Latest revision as of 20:07, 11 August 2023

Home

शरीरावयवनामानि

क्र. संस्कृतम् English
१ मस्तकम् Head
२ केशः Hair
३ शिखा Lock of hair on the crown of the head (male).
४ वेणी braided hair (female).
५ ललाटम् Forehead
६ भ्रूः Eyebrow
७ नयनम् Eye
८ नासिका Nose
९ मुखम् / आस्यम् Mouth
१० ओष्ठः Upper lip
११ अधरः Lower lip
१२ जिह्वा Tongue
१३ कर्ण: / श्रवणम् Ear
१४ चुबुकम् Chin
१५ श्मश्रु Beard, Mustache
१६ कण्ठः Throat
१७ ग्रीवा Neck
१८ स्कन्धः Shoulder
१९ भुजा / बाहुः Arm
२० कफोणिः Elbow
२१ करः / हस्तः Hand
२२ मणिबन्धः Wrist
२३ अङ्गुष्ठः Thumb
२४ अङ्गुल्यः Finger
२५ वक्षः Breast
२६ उरः Chest
२७ उदरम् Abdomen
२८ नितम्बः Buttock
२९ उरुः Thigh
३० जानु Knee
३१ टङ्का Leg
३२ पीठिका Calf / back side of the leg
३३ घुटिका Ankle
३४ पादः /चरणः / चरणम् Foot
३५ पादतलः /पादतलम् Bottom of the foot
३६ पार्ष्णिः Heel
३७ पादाङ्गुष्ठः Toe


शरीरावयवनामानि अभ्यासः

१) अधोदत्ते कोष्टके शरिरावयवस्य नामानि अन्वेषयतु ---

धः रौ ऋ फै म् ण बो म् हः ल झ शः यी झा सु
फी टौ च र णः ढै छु दू सु ला थौ दू थू ञं ठू
झा थू जं छि ची लौ अ डो टु ट णै खा ढ टि दं
रा लौ न षी खा अ ङ्गु ल्यः त्र म् रा टौ श्र ङी टु
ऋ श्म य छि बं ऋ ष्ठः ला बं ण ओ बं व क्षः झ
खा ढै न षौ ण छु थू ट फै श्म षौ ष्ठौ ण रौ मी
मु ख म् शः म स्त क म् रौ ची पा थि म् सि यी
ण यी षी रौ णि बं ची षी ञं ण दः हु फै छि ठू
जं स्क न्धः फै ब षौ रा छि बा हु: षी षौ ह स्तः थौ
लौ ण छु णो न्धः छु श्म श्रु खा ऋ ण खा ण दू टौ
जि व्हा छं बो छि शि छं लौ ढै डो के लौ उ रुः णै
षौ ची लौ यी ढै फी खा जै सु जै शः ऋ द झा ऋ
ना जं नि त म्बः झा ढै भु ढ बो रा उ र: स हः
भी टौ लौ ऋ भ्रू श्म थि जा नुः ठू षी ची म् थू फी
छं वा भ्रू ढै वौ झा ञं षी ची ण छं ङी टु थौ दू
म् ग्री वा झा ऋ दू ना सि का दं रा क फो णिः हु
फी ऋ टु जै सु म् थि ठू थू णै थू ण्ठः मी शो म्
[ Puzzle created by Sameer Talar]

शरीरावयवनामानि - एतानि नामानि उपरिदत्ते कोष्टके अन्वेषयन्तु

मस्तकम् केशः शिखा चरणः कफोणीः बाहु: जिह्वा ग्रीवा उदरम् उरुः
ललाटम् भ्रूवौ नयनम् मणिबन्धः हस्तः अङ्गुष्ठः कण्ठः श्मश्रु जानु नाभी
नासिका मुखम् ओष्ठौ अङ्गुल्यः वक्षः उर: श्रवणम् स्कन्धः नितम्बः पादः
उत्तरम् - शरीरावयवनामानि

२) उचितेन क्रमानुसारेण शरीरस्य अवयवानां नामानि लिखतु ---

शरीरावयवस्य नामानि
अङ्गुष्ठः, अङ्‌गुल्यः उदरम्, ऊरुः, ओष्ठौ, करः, कफोणिः, केशः, ग्रीवा, घुटिका, चरणः,जानु, नयनम्, नासिका, नितम्बः, पादः, पादतलः, पादाङ्‍गुष्ठः, पार्ष्णिः, पीठिका, भुजा , मणिबन्धः मस्तकम्, मुखम्, ललाटम्, वक्षः, स्कन्धः ।
Creation credit - Sameer Talaar
१) ------ । २) ------ । ३) ------ । ४) ------ । ५) ------ । ६) ------ । ७) ------ । ८) ------ ।
९) ------ । १०) ------ । ११) ------ । १२) ------ । १३) ------ । १४) ------ । १५) ------ । १६) ------ ।
१७) ------ । १८) ------ । १९) ------ । २०) ------ । २१) ------ । २२) ------ । २३) ------ । २४) ------ ।
२५) ------ । २६) ------ । २७) ------ ।

उत्तरम् - शरीरावयवनामानि


शरीरावयवनामानि pdf

PAGE 45

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/zarirAvayavanAmAni?oldid=20947"