6---sArvadhAtukaprakaraNam-anadantam-aGgam/01A---anadantAGgANAM-kRute-siddha-tiGpratyayAH-sAraH: Difference between revisions
No edit summary |
m (Protected "01A - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्प्रत्ययाः (सारः)" ([Edit=Allow only administrators] (indefinite) [Move=Allow only administrators] (indefinite))) |
||
(7 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{DISPLAYTITLE: 01A - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्प्रत्ययाः (सारः)}} |
|||
⚫ | <big><nowiki>अयं पुटः गतकरपत्रस्य सारः | अस्य (अधः स्थितं pdf इत्यस्य) मुद्रणं करोतु | यदा अस्मिन् पाठे अग्रिमाध्यायान् पठति, तदा अयं पुटः सदा भवतः/भवत्याः पुरतः स्यात् | सार्वधातुकलकाराणां सर्वाणि द्वितीयगणसमूह-क्रियापदरूपाणि एषु सिद्ध-प्रत्ययेषु आधारितानि | अतः अग्रे गत्वा अस्मिन् पाठे, एकैकस्मिन् गणे (स्वादौ, तनादौ, क्र्यादौ, अदादौ, जुहोत्यादौ, रुधादौ च) प्रतिनिधित्वेन ये धातवः दत्ताः, तेषां चतुर्णां लकाराणां (लटः, लोटः, लङः, विधिलिङः च) तिङन्तरूपाणि </nowiki>'''वदतु'''<nowiki> | अस्माकं दूरवाणि-वर्गस्य ध्वनिमुद्रणानि शृणोति चेत्, तर्हि जानाति यत् तथैव कुर्मः | वदनार्थं इदं पृष्ठम् अपेक्षितम्; शारीरिकत्वेन भवतः/भवत्याः पुरतः भवेदेव |</nowiki></big> |
||
⚫ | <big><nowiki>अयं पुटः गतकरपत्रस्य सारः | अस्य (अधः स्थितं pdf इत्यस्य) मुद्रणं करोतु | यदा अस्मिन् पाठे अग्रिमाध्यायान् पठति, तदा अयं पुटः सदा भवतः/भवत्याः पुरतः स्यात् | सार्वधातुकलकाराणां सर्वाणि द्वितीयगणसमूह-क्रियापदरूपाणि एषु सिद्ध-प्रत्ययेषु आधारितानि | अतः अग्रे गत्वा अस्मिन् पाठे, एकैकस्मिन् गणे (स्वादौ, तनादौ, क्र्यादौ, अदादौ, जुहोत्यादौ, रुधादौ च) प्रतिनिधित्वेन ये धातवः दत्ताः, तेषां चतुर्णां लकाराणां (लटः, लोटः, लङः, विधिलिङः च) तिङन्तरूपाणि </nowiki>'''वदतु'''<nowiki> | अस्माकं दूरवाणि-वर्गस्य ध्वनिमुद्रणानि शृणोति चेत्, तर्हि जानाति यत् तथैव कुर्मः | वदनार्थं इदं पृष्ठम् अपेक्षितम्; शारीरिकत्वेन भवतः/भवत्याः पुरतः भवेदेव |</nowiki></big> |
||
<big>अधः ये प्रत्ययाः स्थूलाक्षरैः लिखिताः, ते पितः इति धेयम् |</big> |
<big>अधः ये प्रत्ययाः स्थूलाक्षरैः लिखिताः, ते पितः इति धेयम् |</big> |
||
Line 24: | Line 25: | ||
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्ति, आते, अते, आथे, ए</big> |
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्ति, आते, अते, आथे, ए</big> |
||
<big> <u>लोट्-लकारः</u></big> |
<big> <u>लोट्-लकारः</u></big> |
||
Line 34: | Line 33: | ||
<big>''' आनि आव आम''' '''ऐ आवहै आमहै'''</big> |
<big>''' आनि आव आम''' '''ऐ आवहै आमहै'''</big> |
||
<big>हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— '''तु'''</big> |
<big>हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— '''तु'''</big> |
||
Line 46: | Line 41: | ||
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्तु, आताम्, अताम्, आथाम्</big> |
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्तु, आताम्, अताम्, आथाम्</big> |
||
Line 56: | Line 50: | ||
<big> ''' अम्''' व म इ वहि महि</big> |
<big> ''' अम्''' व म इ वहि महि</big> |
||
Line 69: | Line 60: | ||
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्, आताम्, अत, आथाम्, इ</big> |
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्, आताम्, अत, आथाम्, इ</big> |
||
<big><br /></big> |
|||
<big> <u>विधिलिङ्-लकारः</u></big> |
<big> <u>विधिलिङ्-लकारः</u></big> |
||
Line 78: | Line 68: | ||
<big> याम् याव याम ईय ईवहि ईमहि</big> |
<big> याम् याव याम ईय ईवहि ईमहि</big> |
||
Line 90: | Line 78: | ||
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— नव (सर्वे) ईकारादयः आत्मनेपदिनः</big> |
<big>अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— नव (सर्वे) ईकारादयः आत्मनेपदिनः</big> |
||
<big>आहत्य हलादिपितः - ६, अजादिपितः - ७, हलाद्यपितः - ३८, अजाद्यपितः - २३ | एवं च प्रत्ययानां वर्गचतुष्टेयं; प्रत्येकस्मिन् वर्गे यत् कार्यं भवति, नाम तिङ्-प्रत्ययं निमित्तीकृत्य यत् अङ्गकार्यं भवति, तत् कार्यं समानम् अस्ति सर्वेषां वर्गसदस्यानां कृते | एतदेव द्वितीयगणसमूहस्य कार्यविधिः | अतः एतत् जानीमः चेत्, तर्हि द्वितीयगणसमूहस्य क्रियापदरूपाणि जानीमः हि |</big> |
<big>आहत्य हलादिपितः - ६, अजादिपितः - ७, हलाद्यपितः - ३८, अजाद्यपितः - २३ | एवं च प्रत्ययानां वर्गचतुष्टेयं; प्रत्येकस्मिन् वर्गे यत् कार्यं भवति, नाम तिङ्-प्रत्ययं निमित्तीकृत्य यत् अङ्गकार्यं भवति, तत् कार्यं समानम् अस्ति सर्वेषां वर्गसदस्यानां कृते | एतदेव द्वितीयगणसमूहस्य कार्यविधिः | अतः एतत् जानीमः चेत्, तर्हि द्वितीयगणसमूहस्य क्रियापदरूपाणि जानीमः हि |</big> |
||
⚫ | |||
Line 102: | Line 87: | ||
[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/7/73/%E0%A5%A7%28%E0%A4%85%29_-_%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%82_%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%87_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7-%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%99%E0%A5%8D_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%83_%28%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%83%29.pdf १(अ) - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्_प्रत्ययाः (सारः)] |
[https://static.miraheze.org/samskritavyakaranamwiki/7/73/%E0%A5%A7%28%E0%A4%85%29_-_%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%82_%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%87_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7-%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%99%E0%A5%8D_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%83_%28%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%83%29.pdf १(अ) - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्_प्रत्ययाः (सारः)] |
||
⚫ |
Latest revision as of 19:24, 12 July 2021
अयं पुटः गतकरपत्रस्य सारः | अस्य (अधः स्थितं pdf इत्यस्य) मुद्रणं करोतु | यदा अस्मिन् पाठे अग्रिमाध्यायान् पठति, तदा अयं पुटः सदा भवतः/भवत्याः पुरतः स्यात् | सार्वधातुकलकाराणां सर्वाणि द्वितीयगणसमूह-क्रियापदरूपाणि एषु सिद्ध-प्रत्ययेषु आधारितानि | अतः अग्रे गत्वा अस्मिन् पाठे, एकैकस्मिन् गणे (स्वादौ, तनादौ, क्र्यादौ, अदादौ, जुहोत्यादौ, रुधादौ च) प्रतिनिधित्वेन ये धातवः दत्ताः, तेषां चतुर्णां लकाराणां (लटः, लोटः, लङः, विधिलिङः च) तिङन्तरूपाणि वदतु | अस्माकं दूरवाणि-वर्गस्य ध्वनिमुद्रणानि शृणोति चेत्, तर्हि जानाति यत् तथैव कुर्मः | वदनार्थं इदं पृष्ठम् अपेक्षितम्; शारीरिकत्वेन भवतः/भवत्याः पुरतः भवेदेव |
अधः ये प्रत्ययाः स्थूलाक्षरैः लिखिताः, ते पितः इति धेयम् |
परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
लट्-लकारः
ति तः अन्ति ते आते अते
सि थः थ से आथे ध्वे
मि वः मः ए वहे महे
हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— ति, सि, मि
अजादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— ०
हलाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— तः, थः, थ, वः, मः, ते, से ध्वे, वहे, महे
अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्ति, आते, अते, आथे, ए
लोट्-लकारः
तु, तात् ताम् अन्तु ताम् आताम् अताम्
हि, तात् तम् त स्व आथाम् ध्वम्
आनि आव आम ऐ आवहै आमहै
हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— तु
अजादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— आनि, आव, आम, ऐ, आवहै, आमहै
हलाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— हि, तात्, ताम्, तात्, तम्, त, ताम्, स्व, ध्वम्
अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्तु, आताम्, अताम्, आथाम्
लङ्-लकारः
त् ताम् अन् त आताम् अत
स् तम् त थाः आथाम् ध्वम्
अम् व म इ वहि महि
हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— त्, स्
अजादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अम्
हलाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— ताम्, तम्, त, व, म, त, थाः, ध्वम्, वहि, महि
अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— अन्, आताम्, अत, आथाम्, इ
विधिलिङ्-लकारः
यात् याताम् युः ईत ईयाताम् ईरन्
याः यातम् यात ईथाः ईयाथाम् ईध्वम्
याम् याव याम ईय ईवहि ईमहि
हलादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— ०
अजादिपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— ०
हलाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— नव (सर्वे) यकारादयः परमैपदिनः
अजाद्यपित्सार्वधातुकप्रत्ययाः— नव (सर्वे) ईकारादयः आत्मनेपदिनः
आहत्य हलादिपितः - ६, अजादिपितः - ७, हलाद्यपितः - ३८, अजाद्यपितः - २३ | एवं च प्रत्ययानां वर्गचतुष्टेयं; प्रत्येकस्मिन् वर्गे यत् कार्यं भवति, नाम तिङ्-प्रत्ययं निमित्तीकृत्य यत् अङ्गकार्यं भवति, तत् कार्यं समानम् अस्ति सर्वेषां वर्गसदस्यानां कृते | एतदेव द्वितीयगणसमूहस्य कार्यविधिः | अतः एतत् जानीमः चेत्, तर्हि द्वितीयगणसमूहस्य क्रियापदरूपाणि जानीमः हि |
१(अ) - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्_प्रत्ययाः (सारः) - 1 page
१(अ) - अनदन्ताङ्गानां कृते सिद्ध-तिङ्_प्रत्ययाः (सारः)
Swarup – August 2013