संयोगनाशाको गुणो विभागः

From Samskrita Vyakaranam
10---nyAyashAstram/26---dalasArthakya-cintanam/sanyoganasakogunovibhagah
Jump to navigation Jump to search

(७) तर्कसङ्ग्रहे मूलवाक्यं ‘संयोगनाशाको गुणो विभागः’ | संयोगनाशकत्वे सति गुणत्वं विभागस्य लक्षणम् |

पूर्वदेशसंयोगः → प्रथमक्रिया → विभागः → पूर्वदेशसंयोगनाशः → उत्तरदेशंयोगः → प्रथमक्रियानाशः → द्वितीयक्रिया

द्वे दले :  १) संयोगनाशकत्वम्    २) गुणत्वम्

उपात्तं दलम् दोषः कुत्र ? निवारणम्
संयोगनाशकत्वम् अतिव्याप्तिः प्रथमक्रियायाम्   गुणत्वम्
गुणत्वम् अतिव्याप्तिः अन्येषु गुणेषु संयोगनाशकत्वम्
संयोगनाशकत्वे सति गुणत्वम् नास्ति नास्ति नास्ति