13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/bahuvacanakriyApadani: Difference between revisions
13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/bahuvacanakriyApadani
Content added Content deleted
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 2: | Line 2: | ||
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']] |
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']] |
||
बहुवचनक्रियापदनि |
=== <big>बहुवचनक्रियापदनि </big> === |
||
<big>(वर्तमानकालः / लट्कारः)</big> |
|||
{| class="wikitable" |
|||
| |
|||
|<big>प्र. पु. ए. व.</big> |
|||
| |
|||
|<big>प्र. पु. ब. व.</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>गच्छति</big> |
|||
| |
|||
|<big>गच्छन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>आगच्छति</big> |
|||
| |
|||
|<big>आगच्छन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>क्रीडति</big> |
|||
| |
|||
|<big>क्रीडन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>खादति</big> |
|||
| |
|||
|<big>खादन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>पश्यति</big> |
|||
| |
|||
|<big>पश्यन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
|<big>नृत्यति</big> |
|||
| |
|||
|<big>नृत्यन्ति</big> |
|||
|} |
|||
==== <big>वर्तमानकाले (लट्लकारे) बहुवचनानि</big> ==== |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|<big>क्र.</big> |
|||
|<big>प्र. पु. ए. व.</big> |
|||
|<big>प्र्. पु. ब. व.</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१</big> |
|||
|<big>भवति</big> |
|||
|<big>भवन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२</big> |
|||
|<big>पठति</big> |
|||
|<big>पठन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३</big> |
|||
|<big>लिखति</big> |
|||
|<big>लिखन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>४</big> |
|||
|<big>नमति</big> |
|||
|<big>नमन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>५</big> |
|||
|<big>यच्छति</big> |
|||
|<big>यच्छन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>६</big> |
|||
|<big>नृत्यति</big> |
|||
|<big>नृत्यन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>७</big> |
|||
|<big>स्नाति</big> |
|||
|<big>स्नान्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>८</big> |
|||
|<big>पतति</big> |
|||
|<big>पतन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>९</big> |
|||
|<big>गच्छति</big> |
|||
|<big>गच्छन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१०</big> |
|||
|<big>गायति</big> |
|||
|<big>गायन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>११</big> |
|||
|<big>पिबति</big> |
|||
|<big>पिबन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१२</big> |
|||
|<big>खादति</big> |
|||
|<big>खादन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१३</big> |
|||
|<big>धावति</big> |
|||
|<big>धावन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१४</big> |
|||
|<big>हसति</big> |
|||
|<big>हसन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१५</big> |
|||
|<big>भ्रमति</big> |
|||
|<big>भ्रमन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१६</big> |
|||
|<big>गर्जति</big> |
|||
|<big>गर्जन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१७</big> |
|||
|<big>रक्षति</big> |
|||
|<big>रक्षन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१७</big> |
|||
|<big>कर्षति</big> |
|||
|<big>कर्षन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१९</big> |
|||
|<big>क्षिपति</big> |
|||
|<big>क्षिपन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२०</big> |
|||
|<big>वदति</big> |
|||
|<big>वदन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२१</big> |
|||
|<big>पचति</big> |
|||
|<big>पचन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२२</big> |
|||
|<big>पृछति</big> |
|||
|<big>पॄच्छन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२३</big> |
|||
|<big>पश्यति</big> |
|||
|<big>पश्यन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२४</big> |
|||
|<big>विकसति</big> |
|||
|<big>विकसन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२५</big> |
|||
|<big>चरति</big> |
|||
|<big>चरन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२६</big> |
|||
|<big>स्मरति</big> |
|||
|<big>स्मरन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२७</big> |
|||
|<big>अर्चति</big> |
|||
|<big>अर्चन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२८</big> |
|||
|<big>क्रीडति</big> |
|||
|<big>क्रीडन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२९</big> |
|||
|<big>तरति</big> |
|||
|<big>तरन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३०</big> |
|||
|<big>तिष्ठति</big> |
|||
|<big>तिष्ठन्ति</big> |
|||
|} |
|||
==== <big>लोट्लकारे (विनन्ति अथवा आज्ञा) बहुवचनानि</big> ==== |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|<big>क्र.</big> |
|||
|<big>प्र. पु. ए. व.</big> |
|||
|<big>प्र्. पु. ब. व.</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१</big> |
|||
|<big>भवतु</big> |
|||
|<big>भवन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२</big> |
|||
|<big>पठतु</big> |
|||
|<big>पठन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३</big> |
|||
|<big>लिखतु</big> |
|||
|<big>लिखन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>४</big> |
|||
|<big>नमतु</big> |
|||
|<big>नमन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>५</big> |
|||
|<big>यच्छतु</big> |
|||
|<big>यच्छन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>६</big> |
|||
|<big>नृत्यतु</big> |
|||
|<big>नृत्यन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>७</big> |
|||
|<big>स्नातु</big> |
|||
|<big>स्नान्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>८</big> |
|||
|<big>पततु</big> |
|||
|<big>पतन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>९</big> |
|||
|<big>गच्छतु</big> |
|||
|<big>गच्छन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१०</big> |
|||
|<big>गायतु</big> |
|||
|<big>गायन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>११</big> |
|||
|<big>पिबतु</big> |
|||
|<big>पिबन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१२</big> |
|||
|<big>खादतु</big> |
|||
|<big>खादन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१३</big> |
|||
|<big>धावतु</big> |
|||
|<big>धावन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१४</big> |
|||
|<big>हसतु</big> |
|||
|<big>हसन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१५</big> |
|||
|<big>भ्रमतु</big> |
|||
|<big>भ्रमन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१६</big> |
|||
|<big>गर्जतु</big> |
|||
|<big>गर्जन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१७</big> |
|||
|<big>रक्षतु</big> |
|||
|<big>रक्षन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१८</big> |
|||
|<big>कर्षतु</big> |
|||
|<big>कर्षन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१९</big> |
|||
|<big>क्षिपतु</big> |
|||
|<big>क्षिपन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२०</big> |
|||
|<big>वदतु</big> |
|||
|<big>वदन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२१</big> |
|||
|<big>पचतु</big> |
|||
|<big>पचन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२२</big> |
|||
|<big>पृछतु</big> |
|||
|<big>पृच्छन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२३</big> |
|||
|<big>पश्यतु</big> |
|||
|<big>पश्यन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२४</big> |
|||
|<big>विकसतु</big> |
|||
|<big>विकसन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२५</big> |
|||
|<big>चरतु</big> |
|||
|<big>चरन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२६</big> |
|||
|<big>स्मरतु</big> |
|||
|<big>स्मरन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२७</big> |
|||
|<big>अर्चतु</big> |
|||
|<big>अर्चन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२८</big> |
|||
|<big>क्रीडतु</big> |
|||
|<big>क्रीडन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२९</big> |
|||
|<big>तरतु</big> |
|||
|<big>तरन्तु</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३०</big> |
|||
|<big>तिष्ठतु</big> |
|||
|<big>तिष्ठन्तु</big> |
|||
|} |
|||
==== <big>वर्तमानकाले (लट्लकारे) विशेषक्रियापदानि</big> ==== |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|<big>क्र</big> |
|||
|<big>धातु;</big> |
|||
|<big>प्र. पु. ए. व.</big> |
|||
|<big>प्र्. पु. ब. व.</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१</big> |
|||
|<big>कृ</big> |
|||
|<big>करोति</big> |
|||
|<big>कुर्वन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२</big> |
|||
|<big>क्री</big> |
|||
|<big>क्रीणाति</big> |
|||
|<big>क्रीणन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३</big> |
|||
|<big>ग्रह्</big> |
|||
|<big>गृह्णाति</big> |
|||
|<big>गृह्णन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>४</big> |
|||
|<big>शक्</big> |
|||
|<big>शक्नोति </big> |
|||
|<big>शक्नुवन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>५</big> |
|||
|<big>श्रु</big> |
|||
|<big>शृणोति</big> |
|||
|<big>शृण्वन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>६</big> |
|||
|<big>चि</big> |
|||
|<big>चिनोति</big> |
|||
|<big>चिन्वन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>७</big> |
|||
|<big>प्र+ आप्</big> |
|||
|<big>प्राप्नोति</big> |
|||
|<big>प्राप्नुवन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>८</big> |
|||
|<big>रुद्</big> |
|||
|<big>रोदिति</big> |
|||
|<big>रोदन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>९</big> |
|||
|<big>द</big> |
|||
|<big>ददाति</big> |
|||
|<big>ददति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१०</big> |
|||
|<big>हु</big> |
|||
|<big>जुहोति</big> |
|||
|<big>जुह्वति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>११</big> |
|||
|<big>बन्ध्</big> |
|||
|<big>बध्नाति</big> |
|||
|<big>बध्नन्ति</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१२</big> |
|||
|<big>ज्ञा</big> |
|||
|<big>जानाति</big> |
|||
|<big>जानन्ति</big> |
|||
|- |
|||
| |
|||
| |
|||
|<big>उ.पु.ए.व.</big> |
|||
|<big>उ. पु. ब. व.</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१</big> |
|||
|<big>कृ</big> |
|||
|<big>करोमि</big> |
|||
|<big>कुर्मः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>२</big> |
|||
|<big>क्री</big> |
|||
|<big>क्रीणामि</big> |
|||
|<big>क्रीणीमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>३</big> |
|||
|<big>ग्रह्</big> |
|||
|<big>गृह्णामि</big> |
|||
|<big>गृह्णीमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>४</big> |
|||
|<big>शक्</big> |
|||
|<big>शक्नोमि</big> |
|||
|<big>शक्नुमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>५</big> |
|||
|<big>श्रु</big> |
|||
|<big>शृणोमि</big> |
|||
|<big>शृणुमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>६</big> |
|||
|<big>चि</big> |
|||
|<big>चिनोमि</big> |
|||
|<big>चिनुमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>७</big> |
|||
|<big>प्र + आप्</big> |
|||
|<big>प्राप्नोमि</big> |
|||
|<big>प्राप्नुमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>८</big> |
|||
|<big>रुद्</big> |
|||
|<big>रोदिमि</big> |
|||
|<big>रुदिमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>९</big> |
|||
|<big>दा</big> |
|||
|<big>ददामि</big> |
|||
|<big>दद्मः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१०</big> |
|||
|<big>हु</big> |
|||
|<big>जुहोमि</big> |
|||
|<big>जुहुमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>११</big> |
|||
|<big>बन्ध्</big> |
|||
|<big>बध्नामि</big> |
|||
|<big>बध्नीमः</big> |
|||
|- |
|||
|<big>१२</big> |
|||
|<big>ज्ञा</big> |
|||
|<big>जानामि</big> |
|||
|<big>जानीमः</big> |
|||
|} |