13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/katham-kimartham: Difference between revisions
13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/katham-kimartham
Content added Content deleted
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 112: | Line 112: | ||
<big>किमर्थम् इति सप्तककारेषु एकः प्रश्नवाचकशब्दः अस्ति। </big> |
<big>किमर्थम् इति सप्तककारेषु एकः प्रश्नवाचकशब्दः अस्ति। </big> |
||
<big>सप्त ककाराः = किम् (What?), कुत्र (Where?), कति (How many), कदा (When?), कुतः (From where?), कथम् (How?), किमर्थम् (Why or for what?) ।</big> |
<big>सप्त ककाराः = किम् (What?), कुत्र (Where?), कति (How many), कदा (When?), कुतः (From where?), कथम् (How?), किमर्थम् (Why or for what?) ।</big> |
||
==== <big>किमर्थम् इति प्रश्नवाचकः शब्दस्य उत्तरं क्रियायाः कारणं भवति।</big> ==== |
==== <big>किमर्थम् इति प्रश्नवाचकः शब्दस्य उत्तरं क्रियायाः कारणं भवति।</big> ==== |
||
<big>यथा ---</big> |
<big>यथा ---</big> |
||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
!<big>'''प्रश्नः'''</big> |
|||
! <big>'''उत्तरम्'''</big> |
|||
|- |
|||
|<big>शिष्यः किमर्थं गुरुकुले वसति?</big> |
|||
| <big>शिष्यं अध्ययनार्थं गुरुकुले वसति।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>सः किमर्थं योगासनं करोति?</big> |
|||
|<big>सः आरोग्यार्थं योगासनं करोति।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>माता मन्दिरं किमर्थं गच्छति ?</big> |
|||
| <big>माता मन्दिरं देवदर्शनार्थं गच्छति ।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>रोहनः किमर्थं विदेशं गच्छति?</big> |
|||
| <big>रोहनः प्रवासार्थं विदेशं गच्छति।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>धनिकः किमर्थं दानं करोति?</big> |
|||
| <big>धनिकः सन्तोषार्थं दानं करोति।</big> |
|||
|} |
|||
<big>'''अभ्यासः'''</big> |
|||
<big>'''प्रश्नः''' '''उत्तरम्'''।</big> |
|||
<big>शिष्यः किमर्थं गुरुकुले वसति? शिष्यं अध्ययनार्थं गुरुकुले वसति।</big> |
|||
<big>सः किमर्थं योगासनं करोति? सः आरोग्यार्थं योगासनं करोति।</big> |
|||
<big>माता मन्दिरं किमर्थं गच्छति ? माता मन्दिरं देवदर्शनार्थं गच्छति ।</big> |
|||
<big>रोहनः किमर्थं विदेशं गच्छति? रोहनः प्रवासार्थं विदेशं गच्छति।</big> |
|||
<big>धनिकः किमर्थं दानं करोति? धनिकः सन्तोषार्थं दानं करोति।</big> |
|||
==== <big>'''अभ्यासः'''</big> ==== |
|||
<big>'''१. उदाहरणम् अनुसृत्य शब्दद्वयं उपयुज्य प्रश्नम् उत्तरं च लिखतु ---'''</big> |
<big>'''१. उदाहरणम् अनुसृत्य शब्दद्वयं उपयुज्य प्रश्नम् उत्तरं च लिखतु ---'''</big> |
||
<big>यथा – </big> |
<big>यथा – </big> |
||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
<big>'''१. विद्यालयम् – पठनार्थम्'''</big> |
|||
! colspan="2" |<big>१. '''विद्यालयम् – पठनार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
<big>'''प्र. – छात्रा किमर्थं विद्यालयं गच्छति ? उ. - छात्रा पठानार्थं विद्यालयं गच्छति।'''</big> |
|||
|<big>१. </big><big>प्र. – छात्रा किमर्थं विद्यालयं गच्छति ?</big> |
|||
| <big>उ. - छात्रा पठानार्थं विद्यालयं गच्छति।</big> |
|||
<big>२. विदेशम् – प्रवासार्थम्</big> |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''२. विदेशम् – प्रवासार्थम्'''</big> |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
<big>३. पाकगृहम् – भोजनार्थम्</big> |
|||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
| colspan="2" |<big>'''३. पाकगृहम् – भोजनार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
<big>४. चिकित्सालयम् – औषधार्थम्</big> |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
<big> |
|<big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''४. चिकित्सालयम् – औषधार्थम्'''</big> |
|||
<big>५. उद्यानम् – विहारार्थम्</big> |
|||
|- |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? |
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
<big>६. ग्रन्थालयम् – पठानार्थम्</big> |
|||
| colspan="2" |<big>'''५. उद्यानम् – विहारार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
<big>७. मन्दिरम् – प्रसादार्थम्</big> |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''६. ग्रन्थालयम् – पठानार्थम्'''</big> |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
<big>८. क्रीडाङ्गम् – क्रीडनार्थम्</big> |
|||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
| colspan="2" |<big>'''७. मन्दिरम् – प्रसादार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
<big>९. कश्मीरम् – विहारार्थम्</big> |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
<big> |
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''८. क्रीडाङ्गम् – क्रीडनार्थम्'''</big> |
|||
<big>१०. प्रदर्शन्याम् - चित्रदर्शनार्थम्</big> |
|||
|- |
|||
<big>प्र. - ----- -------- ------ -------? |
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''९. कश्मीरम् – विहारार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |<big>'''१०. प्रदर्शन्याम् - चित्रदर्शनार्थम्'''</big> |
|||
|- |
|||
|<big>प्र. - ----- -------- ------ -------?</big> |
|||
| <big>उ. - ----- -------- -------- ------ ।</big> |
|||
|} |