13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/vastUnAM-paricaya: Difference between revisions
13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/vastUnAM-paricaya
Content added Content deleted
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 32: | Line 32: | ||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
![[File:Karadipah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
! |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! |
|||
!करदीपः |
|||
! |
|||
|} |
|||
! |
|||
![[File:Dandadipah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
! |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!दण्डदीपः |
|||
|} |
|||
![[File:Talah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!तालः |
|||
|} |
|||
|[[File:Asandah.jpg|center|frameless|301x301px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!आसन्दः |
|||
|} |
|||
|[[File:Darpanah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!दर्पणः |
|||
|} |
|||
|- |
|- |
||
|[[File:Manchah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
! |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! |
|||
!मञ्चः |
|||
! |
|||
|} |
|||
! |
|||
|[[File:Pinjah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
! |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!पिञ्जः |
|||
|} |
|||
|[[File:Bhrashtrakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!कटाहः |
|||
|} |
|||
|[[File:Dhanakoshah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!धनकोशः |
|||
|} |
|||
|[[File:Agnichullihi.jpg|center|frameless|203x203px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!अग्निचुल्लिः |
|||
|} |
|||
|- |
|- |
||
|[[File:Chullii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
! |
|||
{| class="wikitable" |
|||
! |
|||
!अनलचुल्लिः |
|||
! |
|||
|} |
|||
! |
|||
![[File:Hastakoshah.jpg|center|frameless|156x156px]]हस्तपः (पौ) |
|||
! |
|||
|[[File:Manthanah.jpg|center|frameless|199x199px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!मन्थानः |
|||
|} |
|||
|[[File:Rajjuh.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!रज्जुः |
|||
|} |
|||
| |
|||
|} |
|} |
||
Line 98: | Line 137: | ||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
![[File:Mapika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
|- |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
|} |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!मापिका |
|||
|+'''नपुंसकलिङ्ग-पदानि''' |
|||
![[File:Upanetram image.jpg|center|frameless]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!'''<big>उपनेत्रम्</big>''' |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Kapatika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!कपाटिका |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Sthalika.jpg|center|frameless|155x155px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!स्थालिका |
|||
!द्वारम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Javanika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!जवनिका |
|||
!गृहम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Dirghapithika.jpg|center|frameless|200x200px]]` |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!धीर्घपीटिका |
|||
!कन्दुकम् |
|||
|} |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Avakarika.jpg|center|frameless|200x200px]]` |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!अवकारिका |
|||
|+इतोऽपि अन्यानि वस्नतूनि |
|||
![[File:Karadipah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!करदीपः |
|||
|} |
|} |
||
`` |
|||
![[File:Dandadipah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
|[[File:Nalika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!नलिका |
|||
!दण्डदीपः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Agnipetika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!अग्निपेटिका |
|||
!तालः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Adhanika.jpg|center|frameless|219x219px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!आधानिका |
|||
!मापिका |
|||
|} |
|||
|- |
|||
|[[File:Karayanam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!कारयानम् |
|||
|} |
|||
|[[File:VyajanaM.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!व्यजनम् |
|||
|} |
|} |
||
| |
| |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!निधानिका |
!निधानिका |
||
|} |
|||
|[[File:Kankatam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!कङ्कतम् |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
| |
|||
|[[File:Kapatika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!पेटिका |
|||
!कपाटिका |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Kunchika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!कुञ्चिका |
|||
!आसन्दः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Shatika.jpg|center|frameless|187x187px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!शाटिका |
|||
!दर्पणः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Patrapetika.jpg|center|frameless|198x198px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!पत्रपेटिका |
|||
!घटी |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Ankanii.jpg|center|frameless|190x190px]] |
|||
|- |
|||
|[[File:Manchah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!अङ्कनी |
|||
!मञ्चः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Javanika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!जवनिका |
|||
|} |
|||
|[[File:Dirghapithika.jpg|center|frameless|200x200px]]` |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!धीर्घपीटिका |
|||
|} |
|||
|[[File:Avakarika.jpg|center|frameless|200x200px]]` |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!अवकारिका |
|||
|} |
|||
`` |
|||
|- |
|- |
||
|[[File:Sammarjani.jpg|center|155x155px|frameless]] |
|[[File:Sammarjani.jpg|center|155x155px|frameless]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!सम्मार्जनी |
|||
!सम्मारजनी |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Darvi.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Darvi.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
Line 214: | Line 209: | ||
!दर्वी |
!दर्वी |
||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Ghatii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!घटी |
|||
!पादशोधनम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Shodhanii.jpg|center|frameless|184x184px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!चालनी |
|||
!नलिका |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Sikthavartika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
|- |
|||
|[[File:Chattram.png|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!सिक्थवर्तिका |
|||
!छत्रम् |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Vatayanam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
|[[File:Bhindinakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!भेण्डी |
|||
!वातायनम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Vellanii.jpg|center|frameless|141x141px]] |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!वेल्लनी |
|||
!पेटिका |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Sukshmadarshinii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!सूक्ष्मदर्शिनी |
|||
!पिञ्जः |
|||
|} |
|} |
||
| |
| |
||
| |
|||
|[[File:Sthalika.jpg|center|frameless|155x155px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!स्थालिका |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Agnipetika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|+'''नपुंसकलिङ्ग-पदानि''' |
|||
!अग्निपेटिका |
|||
![[File:Upanetram image.jpg|center|frameless]] |
|||
|} |
|||
|[[File:Kunchika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!'''<big>उपनेत्रम्</big>''' |
|||
!कुञ्चिका |
|||
|} |
|} |
||
![[File:Sanganakam.jpg|center|frameless|181x181px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!सङ्गणकम् |
|||
!शाटिका |
|||
|} |
|} |
||
![[File:Dvaram.jpg|center|frameless|128x128px]] |
|||
|- |
|||
|[[File:Adhanika.jpg|center|frameless|219x219px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!द्वारम् |
|||
!आधानिका |
|||
|} |
|} |
||
![[File:Gruham.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!गृहम् |
|||
!अग्निचुल्लिः |
|||
|} |
|} |
||
![[File:Kandukam.jpg|center|frameless|138x138px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!कन्दुकम् |
|||
!आलुकम् |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Ankanii.jpg|center|frameless|190x190px]] |
|||
|[[File:Karayanam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!कारयानम् |
|||
!अङ्कनी |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:VyajanaM.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
|- |
|||
|[[File:Ardha urukam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!व्यजनम् |
|||
!अर्ध-ऊरुकम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Kankatam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!कङ्कतम् |
|||
!बाष्पपात्रम् |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Padashodhanam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!पादशोधनम् |
|||
!भेण्डी |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Chattram.png|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!छत्रम् |
|||
!कटाहः |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
|[[File: |
|[[File:Vatayanam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!वातायनम् |
|||
!अनलचुल्लिः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Alukam.jpg|center|frameless|184x184px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!आलुकम् |
|||
!धनकोशः |
|||
|} |
|} |
||
|[[File: |
|[[File:Ardha urukam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!अर्ध-ऊरुकम् |
|||
!दोला |
|||
|} |
|||
|[[File:Hastakoshah.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!हस्तपः (पौ) |
|||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Karavellam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Karavellam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
Line 316: | Line 303: | ||
!कूष्माण्डकम् |
!कूष्माण्डकम् |
||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Manthanah.jpg|center|frameless|199x199px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!मन्थानः |
|||
|} |
|||
|[[File:Mishrakam.jpg|center|frameless|195x195px]] |
|[[File:Mishrakam.jpg|center|frameless|195x195px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!मिश्रकम् |
!मिश्रकम् |
||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Mulakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Mulakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
Line 337: | Line 320: | ||
!पनसफलम् |
!पनसफलम् |
||
|} |
|} |
||
|[[File:Patrapetika.jpg|center|frameless|198x198px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!पत्रपेटिका |
|||
|} |
|||
|- |
|||
|[[File:Peshakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Peshakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!पेषकम् |
!पेषकम् |
||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Rajjuh.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!रज्जुः |
|||
|} |
|||
|[[File:Randhradarvii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Randhradarvii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
Line 357: | Line 332: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!शीतकम् |
!शीतकम् |
||
|} |
|||
|- |
|||
|[[File:Shodhanii.jpg|center|frameless|184x184px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!चालनी |
|||
|} |
|||
|[[File:Sikthavartika.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सिक्थवर्तिका |
|||
|} |
|||
|[[File:Sukshmadarshinii.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सूक्ष्मदर्शिनी |
|||
|} |
|} |
||
|[[File:Urukam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Urukam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
Line 375: | Line 337: | ||
!ऊरुकम् |
!ऊरुकम् |
||
|} |
|} |
||
|- |
|||
|[[File:Utakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
|[[File:Utakam.jpg|center|frameless|200x200px]] |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
!युतकम् |
!युतकम् |
||
|} |
|} |
||
! |
|||
|[[File:Vellanii.jpg|center|frameless|141x141px]] |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!वेल्लनी |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
|- |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
|- |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
|- |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
| |
|||
{| class="wikitable" |
|||
!सङ्गणकम् |
|||
|} |
|||
|} |
|} |
Revision as of 02:54, 28 May 2023
वस्तूनां परिचयः
अधोभागे स्थितेषु कोष्टकेषु भिन्ननि वस्तूनि दर्शितानि। तानि परिशीलयतु।
|
|
|
|
| |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
| |||||
|
|
|
|
| |||||
|
हस्तपः (पौ) |
|
|
स्त्रीलिङ्ग-पदानि |
---|
घटी |
---|
जङ्गम-दूरवाणी |
---|
लेखनी |
---|
कर्तरी |
---|
पुष्पाधानी |
---|
पादरक्षा (क्षे) |
---|
उत्पीठिका |
---|
द्विचक्रिका |
---|
छुरिका |
---|
पेटिका |
---|
मापिका |
---|
कपाटिका |
---|
स्थालिका |
---|
जवनिका |
---|
धीर्घपीटिका |
---|
अवकारिका |
---|
``
नलिका |
---|
अग्निपेटिका |
---|
आधानिका |
---|
निधानिका |
---|
पेटिका |
---|
कुञ्चिका |
---|
शाटिका |
---|
पत्रपेटिका |
---|
अङ्कनी |
---|
सम्मार्जनी |
---|
दर्वी |
---|
घटी |
---|
चालनी |
---|
सिक्थवर्तिका |
---|
भेण्डी |
---|
वेल्लनी |
---|
सूक्ष्मदर्शिनी |
---|
|
|
|
|
| |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
| |||||
|
|
|
|
| |||||
|
|
|
|
| |||||
|
|
|
|