13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/kartRpadayukta-kriyApadAni: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search

13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons/kartRpadayukta-kriyApadAni (view source)

Revision as of 11:53, 28 June 2023

624 bytes added ,  1 year ago
no edit summary
VisualWikitext
No edit summary
Line 2:
[[File:Home 13-2023.png|48x48px|thumb|'''[[13---bhAShita-saMskRutam/Introductory-Sanskrit-lessons-2023|Home]]''']]
 
== '''<big>कर्तृपदयुक्त-क्रियापदानां रचनम् ( लट् – लकारः)</big>''' ==
 
=== <big>लट्‌लकारः वर्तमानकालं सूचयति।सूचयति |</big> ===
<big>वर्तमानः कालः इत्युक्ते यत् किमपि कार्यम् आरब्धःआरब्धम् आसीत् तत् कार्यम् इदानीम् अपि प्रचलत् अस्ति।अस्ति |  </big>
 
=== <big>वाक्यम्</big> ===
<big>वाक्ये कर्तृसूचकं पदं कर्तृपदम् ।|</big> <big>कर्तरिप्रयोगे कर्तृपदस्य प्रथमाविभक्तिः भवति।भवति |</big>
 
{| class="wikitable"
<big>'''उदाहरणानि'''  </big>
|+
 
!उदाहरणानि
<big>बालकः वदति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>बालकः वदति |</nowiki></big>
<big>शिष्यः नमति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>शिष्यः नमति |</nowiki></big>
<big>अग्रजः वदति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>अग्रजः वदति |</nowiki></big>
<big>जनकः पश्यति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>जनकः पश्यति |</nowiki></big>
<big>पुत्रः गच्छति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>पुत्रः गच्छति |</nowiki></big>
<big>बाला पठति।</big>
|-
 
|<big>गायिका<nowiki>बाला गायति।पठति |</nowiki></big>
|-
 
|<big><nowiki>गायिका गायति |</nowiki></big>
<big>अनुजा क्रीडति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>अनुजा क्रीडति |</nowiki></big>
<big>अम्बा पचति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>अम्बा पचति |</nowiki></big>
<big>रमा नृत्यति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>रमा नृत्यति |</nowiki></big>
<big>फलं पतति।</big>
|-
 
|<big>पुष्पं<nowiki>फलं विकसति।पतति |</nowiki></big>
|-
 
|<big><nowiki>पुष्पं विकसति |</nowiki></big>
<big>मित्रं यच्छति।</big>
|-
 
|<big><nowiki>मित्रं यच्छति |</nowiki></big>
<big>जलं स्रवति।</big>
|-
|<big><nowiki>जलं स्रवति |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>नयनं स्फुरति |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं गच्छामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहम् आगच्छामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं पठामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं हसामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं वदामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं खादामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं नमामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं क्रीडामि |</nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>अहं ध्यायामि |</nowiki></big>
|}
<big> </big>
 
=== <big>अभ्यासः</big> <big>-</big> <big>कर्तृपदयुक्त-क्रियापदानां रचनम्</big>   ===
<big>नयनं स्फुरति।</big>
 
<big>अहं गच्छामि।</big>
 
<big>अहम् आगच्छामि।</big>
 
<big>अहं पठामि ।</big>
 
<big>अहं हसामि।</big>
 
<big>अहं वादामि।</big>
 
<big>अहं खादामि।</big>
 
<big>अहं नमामि।</big>
 
<big>अहं क्रीडामि।</big>
 
<big>अहं ध्यायामि।</big>
 
 
=== <big>अभ्यासः</big> <big>-</big> <big>कर्तृपदयुक्त्-क्रियापदानां रचनम्</big>   ===
 
==== <big>चित्रं दृष्ट्वा वाक्यानि लिखन्तु-----</big> ====
{| class="wikitable"
|+
|<big>'''कर्ता'''</big>
|<big>'''क्रियाः'''</big>
|<big>'''वाक्यम्'''</big>
|-
| colspan="1" rowspan="815" |
<big>एषः</big>
 
Line 94 ⟶ 97:
 
| [[File:Gachati.jpg|frameless|143x143px]]
|<big><nowiki>एषा गच्छति ।|</nowiki></big>
 
<big>सा गच्छति।गच्छति |</big>
 
<big>बालिका गच्छति।गच्छति |</big>
|-
|
|
|-
| [[File:Agachati.jpg|frameless|174x174px]]
|
|-
|
|
|-
| [[File:Kridati.jpg|frameless|168x168px]]
|
|-
|
|
|-
| [[File:Khadati.jpg|frameless|153x153px]]
|
|-
|
|
|-
| [[File:Pashyati.jpg|frameless|163x163px]]
|
|-
|
|
|-
| [[File:Nrutyati.jpg|frameless|160x160px]]
|
|-
|
|
|-
| [[File:BhavAn kathayati.png|frameless|208x208px]]
|
|-
|
|
|-
|[[File:Bhavati Avhayati.png|frameless|220x220px]]
|
|-
|
|
|
|}
Line 124 ⟶ 152:
 
 
=== अभ्यासः - अधः लिखितानि नामानि क्रियापदानि चित्राणि च परिशीलयन्तु।परिशीलयन्तु| कः / का किं करोति इति लिखतु ===
{| class="wikitable"
|+
Line 137 ⟶ 165:
| १.
[[File:Vidūṣakaḥ.jpeg|frameless|167x167px]]
|
|२.
[[File:Sainikaḥ.jpeg|frameless|163x163px]]
|
|
<big>३</big>
 
[[File:Chātraḥ new.jpeg|frameless|159x159px]]
|-
|
|
|
|
|
|-
|
Line 148 ⟶ 184:
 
[[File:Gajaḥ.jpeg|frameless|205x205px]]
|
|
५.
 
[[File:Patravāhakaḥ new.jpeg|frameless|166x166px]]
|
|
<big>६.</big>
 
[[File:Vṛddhaḥ new.jpeg|frameless|143x143px]]
|-
|
|
|
|
|
|-
|
Line 162 ⟶ 205:
 
[[File:Lekhikā new.jpeg|frameless|170x170px]]
|
|
<big>८.</big>
 
[[File:Gāyikā.jpeg|frameless|170x170px]]
|
|
<big>९.</big>
Line 173 ⟶ 218:
{| class="wikitable"
|+
|<big>'''यथा'''<nowiki> - 1. विदूषकः हसति ।| </nowiki></big>
|<big><nowiki>2. --------- ।|</nowiki></big> <big> </big>
|<big><nowiki>3. ---------- ।| </nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>4. ---------- ।| </nowiki></big>
|<big><nowiki>5. ---------- ।|</nowiki></big>
|<big><nowiki>6. ---------- ।| </nowiki></big>
|-
|<big><nowiki>7. ---------- ।|</nowiki></big>
|<big><nowiki>8. ---------- ।| </nowiki></big>
|<big><nowiki>9. ---------- ।| </nowiki></big>
|}
 
Line 192 ⟶ 237:
'''<big>यथा -</big>'''
 
<big>(गच्छति) -----  1. अहं गच्छामि |</big>
 
<big>(आगच्छति) --- 2. अहम् आगच्छामि।आगच्छामि |</big>
<big>(पठति] --- 3. अहं पठामि।पठामि|</big>
 
# <big>---  [लिखति] ----।|</big>
# <big>---  [पतति]  ----।|</big>
# <big>---  [निन्दति] ----।|</big>
# <big>---  [विशति]  ----।|</big>
# <big>---  [उपविशति] ----।|</big>
# <big>---  [नमति]  ----।|</big>
# <big>---  [क्रीडति] ----।|</big>
# <big>---  [हसति] ----।|</big>
# <big>--- [धावति] ----।|</big>
# <big>--- [अर्चति] ----।|</big>
# <big>--- [गायति] ----।|</big>
# <big>--- [यच्छति] ----।|</big>
# <big>--- [पचति] ----।|</big>
# <big>--- [खादति] ----।|</big>
# <big>--- [स्नाति] ----।|</big>
# <big>--- [भ्रमति] ----।|</big>
# <big>--- [पॄच्छति] ----।|</big>
# <big>--- [प्रक्षालयति] ----।|</big>
# <big>--- [नृत्यति] ----।|</big>
# <big>--- [पश्यति ----।|</big>
 
 
 
=== <big>क्रियापदानां क्रीडा। क्रीडा |  परस्परसम्बद्धानि क्रियापदानि।क्रियापदानि |</big> ===
———————————————-
 
<big>गच्छति।गच्छति |</big>
 
<big>गच्छति आगच्छति।आगच्छति |</big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति।उपविषति |</big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति। उत्तिष्ठति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति  उत्तिष्ठति  पठति ।|</big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति। लिखति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति। गायति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति। नृत्यति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति। खादति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति। पिबति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति। पृच्छति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति। आह्वयति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति श्रृणोति। श्रृणोति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति। हसति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदिति। रोदिति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदिति पश्यति। पश्यति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदिति पश्यति कथयति। कथयति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदिति पश्यति कथयति चलति। चलति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयतिशृणोतिआह्वयति हसतिरोदितिशृणोति हसति रोदिति पश्यति कथयति चलति चालयति। चालयति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदितिपश्यतिरोदिति पश्यति कथयति चलति चालयति ग्रह्णाति। गृह्णाति | </big>
 
<big>गच्छति आगच्छति उपविषति उत्तिष्ठति पठति लिखति गायति नृत्यति खादति पिबति पृच्छति आह्वयति शृणोति हसति रोदितिपश्यति कथयति चलति चालयति ग्रह्णातिगृह्णाति आनयति।आनयति |</big> 
Vidhya
page_and_link_managers, Administrators
5,243

edits

Retrieved from "https://worldsanskrit.net/wiki/Special:MobileDiff/19765"
Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.
More information

Navigation menu